Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας

Έχει πλέον περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που η Γερμανία παρουσίασε τη φεμινιστική εξωτερική και αναπτυξιακή πολιτική της. Για τον σύλλογο FAIR SHARE of Women Leaders το εγχείρημα αυτό είχε σκοπό να επηρεάσει ειδικά τη διαδικασία υλοποίησης αυτών των φεμινιστικών πολιτικών στη Γερμανία, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην προώθηση της φεμινιστικής παγκόσμιας συνεργασίας.

Η διαμεσολάβηση παίζει ουσιώδη ρόλο σε καταστάσεις σύρραξης παγκοσμίως. Ενώ η έρευνα έδειξε ότι οι ειρηνευτικές συμφωνίες είναι πιο αποτελεσματικές όταν οι γυναίκες συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις, είναι μικρός ακόμα ο αριθμός των διαμεσολαβητριών που εμπλέκονται στις διαδικασίες.

Η φεμινιστική εξωτερική πολιτική αφορά περισσότερα πράγματα από την παροχή εξουσίας στις γυναίκες. Στην καρδιά της βρίσκεται η δημιουργία ενός χώρου για τη διατομεακή κατανόηση της ανισορροπίας ισχύος.

Ανάμεσα σε όλους όσους επλήγησαν με τον σκληρότερο τρόπο από την κλιματική κρίση, γυναίκες είναι αυτές που ανέλαβαν κάποιους από τους ηγετικούς ρόλους για την καταπολέμησή της. Σε τοπικό επίπεδο αντιμετωπίζουν απευθείας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Σε διεθνές επίπεδο, η επίμονη υποστήριξη και η δικτύωση των ακτιβιστών υπέρ του φεμινισμού οδήγησαν την παγκόσμια κοινότητα στη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου κατά τη χάραξη κλιματικών πολιτικών. Εδώ παρουσιάζουμε κάποιες από τις βασικές εκκλήσεις για δίκαιη χρηματοδότηση με εξασφάλιση της ισοτιμίας των φύλων στο πλαίσιο κλιματικών θεμάτων σε παγκόσμια κλίμακα.

Χωρίς να έχουν περάσει ούτε δέκα χρόνια από την πρώτη αναφορά του όρου, η φεμινιστική εξωτερική πολιτική κατάφερε να εισέλθει στο κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα: οι οδηγίες για τη «Διαμόρφωση μιας φεμινιστικής εξωτερικής πολιτικής» του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών περιγράφουν μια στρατηγική μετατόπιση στην εξωτερική πολιτική της Γερμανίας. Συγχρόνως, η ψηφιακή πολιτική γίνεται ολοένα και πιο διεθνής.

Το παρόν άρθρο πραγματεύεται τις δυνατότητες μιας φεμινιστικής προσέγγισης στην κλιματική δικαιοσύνη και τη φεμινιστική εξωτερική και αναπτυξιακή πολιτική. Οι συνομιλήτριές μας, Gina Cortés Valderrama και Katy Wiese, ισχυρίζονται ότι η φεμινιστική προοπτική είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση οικονομικών δικαιωμάτων, την ενεργειακή μετάβαση καθώς και τις απώλειες και ζημίες σε σχέση με το κλίμα.

Η συμπερίληψη φεμινιστικών αρχών συνιστά ένα σημαντικό προοδευτικό βήμα στη χάραξη πολιτικής εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ. Αποτέλεσμα αυτής της συμπερίληψης υπήρξε η ανάπτυξη πολιτικών για την ισότητα των φύλων στο πλαίσιο καταστάσεων σύρραξης και στη διεθνή αναπτυξιακή βοήθεια. Κατά πολλούς η ΕΕ κατέχει ηγετικό ρόλο στην ισότητα των φύλων εντός του πεδίου της εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, ενώ η ενσωμάτωση του φεμινισμού έχει υποστηρίξει απτές πολιτικές για την ισότητα των φύλων, η στενή ερμηνεία του φεμινισμού υπονομεύει τη μετασχηματιστική του προοπτική και επισημαίνει κενά συνοχής στην προσέγγιση της ΕΕ. 

Πρόσφατα η γερμανική κυβέρνηση υιοθέτησε ένα σχέδιο δράσης για την κλιματική εξωτερική πολιτική. Το παρόν άρθρο παρουσιάζει τα κεντρικά γνωρίσματα του σχεδίου αυτού και επιπλέον τα συγκρίνει με τα ευρήματα μιας πρόσφατα δημοσιευμένης έρευνας του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, η οποία επιχειρεί να στοιχειοθετήσει την έννοια της «πράσινης εξωτερικής πολιτικής». Το συμπέρασμα είναι πως το γερμανικό σχέδιο κινείται πράγματι προς την κατεύθυνση της απτής εφαρμογής μιας πράσινης στρατηγικής.