Μια Πράσινη Συμφωνία για την Ελλάδα

Τα κεφάλαια της έκδοσης

Το 2023 εκδώσαμε έναν τόμο ο οποίος παρουσιάζει συνοπτικά τις απόψεις που διατυπώθηκαν στο αφιέρωμά μας με την αρθρογραφία για την εφαρμογή του Green Deal στην Ελλάδα. Το βιβλίο αυτό είναι λοιπόν μια συνεκτική πρόταση για το πώς θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα Ελληνικό Green Deal, το οποίο δεν θα επιτυγχάνει απλώς τους καθορισμένους περιβαλλοντικούς στόχους, αλλά θα έχει κοινωνικά βιώσιμο χαρακτήρα και θα συμβάλλει στην ουσιαστική κοινωνικοοικονομική αλλαγή. Τα άρθρα που ακολουθούν είναι τα κεφάλαια της έκδοσης αυτής.

Εισαγωγή

H Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η ανάγκη εστίασης εν μέσω πολλαπλών κρίσεων

Επιλέξαμε να αναλύσουμε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, προσεγγίζοντάς την μέσα από τη δυναμική που θα μπορούσε να λάβει στο ελληνικό εθνικό πλαίσιο. Μετά τα πρώτα βήματα που περιλάμβαναν μια σειρά θεματικών άρθρων και μια έρευνα κοινής γνώμης, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα μας, το παρόν policy brief προτείνει πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί με τον καλύτερο τρόπο από την ΕΠΣ.

By Μιχάλης Γουδής

Ο μετασχηματισμός της οικονομίας

Το κύριο αίτιο της περιβαλλοντικής κρίσης που βιώνουμε σήμερα είναι ο τρόπος που είναι δομημένη και λειτουργεί η οικονομία μας. Ο τρόπος με τον οποίο παράγουμε τα προϊόντα που καταναλώνουμε, από πού αντλούμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε, πώς μετακινούμαστε, από πού προέρχεται η τροφή μας, τι κάνουμε με τα απορρίμματά μας. Για να επιτύχει η Πράσινη Συμφωνία χρειάζονται αλλαγές, τόσο στους διαφόρους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, όσο και στην καθαυτή δομή της οικονομίας μας.

Events are temporarily unavailable

Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της οικονομίας – Μεταφορές

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα των μεταφορών εξακολουθούν να είναι μεγάλες, ιδίως όσον αφορά τις διεθνείς μεταφορές. Τα προβλήματα ωστόσο είναι πολύπλοκα και για να αντιμετωπιστούν δεν αρκεί απλώς η ηλεκτροκίνηση των οχημάτων, αλλά ένας συνδυασμός μέτρων που θα δίνει προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς έναντι του Ι.Χ.

Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της οικονομίας – Από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία

Ο γραμμικός τρόπος οικονομίας –δηλαδή η κατασκευή προϊόντων με πρώτες ύλες από τη φύση και η απόρριψή τους μετά τη χρήση τους– έχει φέρει τον κόσμο στα όριά του. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια κυκλική οικονομία, όπου τα προϊόντα δημιουργούνται από ανακυκλωμένες πρώτες ύλες, χρησιμοποιούνται για περισσότερο κοινό και στη συνέχεια ανακυκλώνονται ξανά.

Ο μετασχηματισμός της κοινωνίας

Αν θέλουμε η Πράσινη Συμφωνία να αποτελέσει μια πραγματική τομή, οι απαιτούμενες αλλαγές δεν μπορούν να είναι απλά τεχνολογικές – πρέπει να αλλάξουμε την οργάνωση και τη λειτουργία της κοινωνίας μας. Μόνο έτσι θα εξασφαλίσουμε ότι η Πράσινη Συμφωνία θα είναι στο μέγιστο βαθμό αποδοτική, ότι θα περιοριστούν οι τυχόν αρνητικές συνέπειες σε όσους πλήττονται από τις αλλαγές και ότι η μετάβαση σε ένα πράσινο μέλλον θα έχει και θετικό κοινωνικό πρόσημο.

Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της κοινωνίας – Εκπαίδευση και συμμετοχικότητα

Η Πράσινη Συμφωνία είναι εξαιρετικά πιθανό να έχει θετικό οικονομικό πρόσημο. Προκειμένου όμως να έχει και ένα θετικό κοινωνικό πρόσημο, θα πρέπει να γίνουν σοβαρές αλλαγές στην εκπαίδευση των πολιτών καθώς και στον τρόπο συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων – στοιχεία τα οποία επισημαίνει ως πολύ σημαντικά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της κοινωνίας – Η ισότητα των φύλων

Η διάσταση του φύλου είναι κάτι που δυστυχώς λείπει από τον σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ωστόσο η ενσωμάτωσή της είναι εντελώς απαραίτητη, αν θέλουμε μια κατάσταση ισότιμη και δίκαιη για όλα τα φύλα, και ως εκ τούτου πιο αντιπροσωπευτική και αποτελεσματική για το κοινωνικό σύνολο.

Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της κοινωνίας – Τοπική Αυτοδιοίκηση

Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι η βαθμίδα διοίκησης που βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες σε σύγκριση με την κεντρική εξουσία και γι’ αυτό είναι σε θέση να κατανοήσει άμεσα τις ανάγκες τους και να επηρεάσει τη ζωή τους. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, σε πολλές χώρες και ιδίως στην Ελλάδα, δεν διαθέτει τις αρμοδιότητες ή τους πόρους για να χαράξει ανάλογες πολιτικές.

Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της κοινωνίας – Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ)

Οι επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ διαφοροποιούνται από τις παραδοσιακές επιχειρήσεις, καθώς δεν στοχεύουν στη μεγιστοποίηση τους κέρδους και λειτουργούν βάσει ενός δημοκρατικού μοντέλου. Μπορούν να συμβάλουν σε μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση καθώς έχουν ως πρωταρχικό στόχο το συλλογικό κοινωνικό όφελος, διαμοιράζονται με ισότητα τα κέρδη και συναποφασίζουν για τα τυχόν πλεονάσματα, ενώ ανταποκρίνονται σε τοπικές ανάγκες.

Η έκδοση

Μια πράσινη συμφωνία για την Ελλάδα

ΕΚΔΟΣΗ

Το παρόν policy brief προσεγγίζει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το σχέδιο-οδηγό προς την κλιματική ουδετερότητα της Ευρώπης, μέσα από τη δυναμική που θα μπορούσε να λάβει στο ελληνικό εθνικό πλαίσιο. Αναδεικνύει μέτρα και προτάσεις πολιτικής προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην θωράκιση των πολιτών έναντι της νέας πραγματικότητας πολλαπλών κρίσεων που αντιμετωπίζουμε, και κυρίως στον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.

pdf