Στέγαση
Η στεγαστική κρίση αποτελεί μία από τις κύριες τρέχουσες προκλήσεις της ελληνικής κοινωνίας. Από το 2021 στο Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ –Γραφείο Θεσσαλονίκης εξετάζουμε αρθρωτά το ζήτημα αυτό με μια τριπλή οπτική. Από τη μια πλευρά θέλουμε να φωτίσουμε τη στεγαστική κρίση όχι μόνο με δεδομένα, αλλά μέσω βιωμάτων, σκέψεων και συναισθημάτων ανθρώπων, ελπίζοντας να αναδείξουμε τη συστηματικότητα του φαινομένου. Έπειτα, προσπαθούμε να διερευνήσουμε μεσο-μακροπρόθεσμες, συμπληρωματικές εναλλακτικές στην κατοικία, εστιάζοντας στην κοινωνική και τη συνεταιριστική/συνεργατική κατοικία. Τέλος, αντιλαμβανόμαστε ότι η στεγαστική κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί από τους μηχανισμούς της αγοράς, αλλά χρειάζεται μια πολυεπίπεδη, σταθερή και στρατηγική παρέμβαση από το κράτος, η οποία σε μεγάλο βαθμό θα έπρεπε να υλοποιείται από την τοπική αυτοδιοίκηση λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου. Η συνεισφορά μας σε αυτό το σημείο εστιάζει στη δημιουργία ενός χώρου διαλόγου και σκέψης που αντιλαμβάνεται τις διαφορετικές κλίμακες, αρμοδιότητες και ρόλους που χρειάζονται για μια πρώτη στεγαστική πολιτική για την Ελλάδα. Στο αφιέρωμα που ακολουθεί συγκεντρώσαμε τη δουλειά που έχουμε κάνει μέχρι στιγμής.
Όψεις της στεγαστικής κρίσης
ΕΚΔΟΣΗ Η μελέτη αυτή, μια συνεργασία του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, Γραφείο Θεσσαλονίκης – Ελλάδα με την ερευνητική ομάδα HARTA, ερευνά ζητήματα σχετικά με τη στέγαση και εκτός άλλων φέρνει στο φως το παραγνωρισμένο θέμα της αστεγίας στις μικρές πόλεις. Στην περίπτωση της Νάουσας γίνεται εμφανές ένα στεγαστικό παράδοξο: ότι ενώ κάποιες πόλεις της περιφέρειας συρρικνώνονται πληθυσμιακά, αρκετοί κάτοικοι αντιμετωπίζουν ολοένα και εντονότερα συνθήκες στεγαστικής επισφάλειας. Ειδικότερα, οι συνεντεύξεις με άστεγα άτομα, νέους/-ες, γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙΑ+, ΑμεΑ και πρόσφυγες αναδεικνύουν την πολύπλευρη και αόρατη στεγαστική αυτή πίεση που υφίσταται μεγάλο μέρος του πληθυσμού ακόμη και σε μικρές πόλεις.
Στεγαστικό και πολιτική
REPORT Τι θεωρούν οι νέοι και οι νέες της Ευρώπης πως απαιτείται για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης; Ένα μικρό report από το εργαστήριο για τη στέγαση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 8ου Συνεδρίου Νέων Ευρωπαίων 'Independence Days. Our challenges, our responses' (Θεσσαλονίκη, 19-22 Οκτωβρίου 2023).
Διερεύνηση εναλλακτικών: Κοινωνική κατοικία
ΕΚΔΟΣΗ Τι σημαίνει οικονομικά προσβάσιμη κατοικία και γιατί αυτή χρειάζεται; Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στη Θεσσαλονίκη και ποιες είναι οι δυνατότητες για αυτή, σύμφωνα με άλλες καλές πρακτικές; Η έκδοση αποτελεί μία ευανάγνωστη σύνοψη μελέτης που εκπονήθηκε στο πλαίσιο συνεργασίας της ΜΑΘ-ΟΤΑ και του ΑΠΘ. Συγγραφείς: Πάνος Χατζηπροκοπίου, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη.
ΒΙΝΤΕΟ Στο πλαίσιο των διαδικτυακών εισηγήσεων με τίτλο "Φθινοπωρινό Σχολείο για το Συνεταιριστικό Δίκαιο και τις Δημόσιες Πολιτικές 'Ε-Συν.Νο.Δ.Ο.Σ' 2021", ο Ανδρέας Καραδάκης από το Αυτοτελές Τμήμα Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Παρακολούθησης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων του Δήμου Θεσσαλονίκης μιλά για έναν ρηξικέλευθο φορέα για τα ελληνικά δεδομένα, τον Φορέα Παροχής Κοινωνικής Κατοικίας.
ΞΕΝΑΓΗΣΗ Το 2021, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 10 χρόνια λειτουργίας του Γραφείου του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιήθηκε αυτή η ξενάγηση στον οικισμό εργατικών κατοικιών «Πύλη Αξιού», γύρω από τις Δωδεκαώροφες Πολυκατοικίες στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός της ξενάγησης ήταν να περιηγηθούμε μέσα στον οικισμό και να μάθουμε ορισμένα πράγματα για την ιστορία της κοινωνικής κατοικίας στην Ελλάδα.
Διερεύνηση εναλλακτικών: Συνεργατική κατοικία
ΑΡΘΡΟ H συνεταιριστική κατοικία, αν και αποτελεί στις περισσότερες χώρες ένα μικρό ποσοστό της αγοράς κατοικίας, εξετάζεται όλο και περισσότερο ως ένα πιο δημοκρατικό, χαμηλότερου κόστους και λιγότερο εμπορευματικό μοντέλο κατοίκησης. Ένα άρθρο από την ομάδα CoHab με θέμα τη συνεταιριστική κατοικία, στο πλαίσιο ενός πρότζεκτ για τη διερεύνησης της συνεργατικής κατοικίας στην Ελλάδα.
ΑΡΘΡΟ Είναι σημαντικό η κατοικία να γίνει εξίσου κατανοητή ως ο βιωμένος φυσικός και κοινωνικός χώρος όπου αναπτύσσουμε, διαπραγματευόμαστε και αμφισβητούμε έμφυλες σχέσεις και πρότυπα. Είναι το δεύτερο άρθρο από την ομάδα CoHab με θέμα τη συνεταιριστική κατοικία, στο πλαίσιο ενός πρότζεκτ για τη διερεύνηση της συνεργατικής κατοικίας στην Ελλάδα.
ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τι είναι και πώς μπορεί να ξεκινήσει ένα εγχείρημα συνεργατικής και συνεταιριστικής κατοικίας; Ποιες οι δυσκολίες και ποια τα διαθέσιμα εργαλεία; Ποια παραδείγματα του εξωτερικού μπορούν να μας εμπνεύσουν; Είναι κάποια από τα ερωτήματα που επιδιώκει να απαντήσει αυτή η συλλογή πληροφοριακών κειμένων, οδηγών και διερευνήσεων για τη συνεργατική και συνεταιριστική κατοικία στην Ελλάδα. Από την ομάδα CoHab.
ΑΡΘΡΟ Ο Φίλιππος Πολατσίδης, μέλος των «Περβολάρηδων Θεσσαλονίκης» και ερευνητής σε θέματα στέγης, μεταφέρει την εμπειρία του από το εγχείρημα Projekthaus Potzdam της Γερμανίας, εξηγεί τα βασικά στοιχεία της συνεργατικής κατοικίας, οραματίζεται τη ζωή που βιώνεται σε ένα τέτοιο μοντέλο στέγασης και παραθέτει τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή του στην Ελλάδα.
ΑΡΘΡΟ Η διαγενεακή αλληλεγγύη είναι η εγγύτητα και η υποστήριξη ανάμεσα σε διαφορετικές γενιές. Δεν αφορά τη συνοχή μόνο μεταξύ συγγενών, αλλά γενικότερα την κοινωνική συνοχή, το πώς σχετίζονται οι άνθρωποι διαφορετικών γενεών, πώς αλληλοβοηθιούνται και εξαρτώνται μεταξύ τους στην καθημερινή τους ζωή. Καθοριστικό ρόλο σε μια τέτοια πρακτική θα μπορούσε να παίξει ένα πλαίσιο όπως η συνεργατική κατοικία.