Φροντίδα

Από την κοινωνία της «αφροντισίας» προς έναν «φροντιστικό» κόσμο

Η φροντίδα είναι μια κοινωνική διαδικασία που συνδέεται με όλες τις καθημερινές ανθρώπινες σχέσεις. Με τη στενή έννοια του όρου, η φροντίδα μπορεί να ιδωθεί ως πρακτική που ασκείται από κάποια άτομα για κάποια άλλα που δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους. Με την ευρεία έννοια, μπορεί να κατανοηθεί ως κοινωνική δεξιότητα που τέμνεται με την αλληλεξάρτηση και την αλληλοβοήθεια, αποτελώντας συναίσθημα και δραστηριότητα που δεν μπορεί να υποβιβαστεί στα στενά όρια της εργασίας. Έτσι, από τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων ή των ανθρώπων με αναπηρίες μέχρι τη φροντίδα για το φυσικό περιβάλλον, και από την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη μέχρι τις κρατικές πολιτικές φροντίδας, η έννοια αυτή αναδύεται δυναμικά στην εποχή μας και προτείνεται ως μια οργανωτική αρχή για έναν κόσμο που μπορεί να πάει πέρα από την ατομοκεντρική λογική των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών.

Άρθρα

Μια σειρά σύντομων άρθρων από τους Ανδρέα Χατζηδάκη, Χαρά Κούκη και Χάρη Μαλαμίδη, τα οποία επεξηγούν και αποσαφηνίζουν διάφορες πτυχές που σχετίζονται με την έννοια και την πρακτική της φροντίδας.

Video

Μια σειρά επτά βίντεο animation σε συνεργασία με την ομάδα Obscura Lab, βασισμένα σε ένα από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία των τελευταίων χρόνων παγκοσμίως, το «Μανιφέστο της φροντίδας» (εκδ. Ροπή).

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #1: «Υπό το κράτος της αφροντισίας» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #1: «Υπό το κράτος της αφροντισίας»

Οι κοινωνικές πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών, αντί να δώσουν βάρος σε ένα κράτος πρόνοιας, στοχοποιούν αυτά ακριβώς τα άτομα που το έχουν ανάγκη. Μέσα σε μια γενικευμένη κατάσταση «αφροντισίας», η φροντίδα τείνει να γίνει μια αποκλειστικά ιδιωτική, εμπορευματοποιημένη κατάσταση με σκοπό το κέρδος…

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #2: «Πολιτική της φροντίδας» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #2: «Πολιτική της φροντίδας»

Η φροντίδα είναι θεμελιώδες κομμάτι της αλληλεξάρτησης που υπάρχει μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας. Η έννοια δεν αφορά μόνο το νοικοκυριό ή τα παιδιά αλλά την κοινωνία συνολικά και δεν πρέπει να θεωρείται μια υποδεέστερη ενασχόληση, συνυφασμένη με την οικονομική υποτέλεια των φροντιστών ή αποκλειστικά με τις θηλυκότητες...

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #3: «Συγγένειες φροντίδας» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #3: «Συγγένειες φροντίδας»

Η έννοια της φροντίδας συνδέεται στο μυαλό των περισσότερων με την πυρηνική οικογένεια – μια επικρατούσα αλλά όχι η μοναδική δομή. Υπάρχουν πολλά άλλα μικρά ή μεγαλύτερα σχήματα που λειτουργούν με αλληλεγγύη και κατανόηση ως κατ’ επιλογήν οικογένειες, αλλά ως μη θεσμοθετημένα δεν έχουν νομική αναγνώριση και πόρους από το κράτος…

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #4: «Κοινότητες φροντίδας» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #4: «Κοινότητες φροντίδας»

Μια φροντιστική κοινότητα μπορεί να παίξει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, αρκεί να έχει ως κοινή υποδομή την αλληλοβοήθεια (από τη γειτονιά ως τη δημιουργία συνεταιρισμών), τον δημόσιο χώρο (από τα πάρκα ως τις κοινόχρηστες υποδομές), τα κοινά (χρήση υλικών και άυλων πόρων σε βάθος χρόνου) και την τοπική δημοκρατία (νέα μοντέλα κοινωνικών οικοσυστημάτων)...

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #5: «Κράτη φροντίδας» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #5: «Κράτη φροντίδας»

Ένα κράτος φροντίδας προσφέρει υποστήριξη σε όλους και όλες από τη γέννηση μέχρι τα γεράματα, προσιτή στέγαση, δημόσιους χώρους, πολιτισμό, περίθαλψη, επαγγελματική κατάρτιση, δημιουργώντας έναν δυνατό κύκλο ευημερίας: δηλαδή πολίτες με αυτονομία που μπορούν να στηρίξουν το κράτος, το οποίο με τη σειρά του στηρίζει όλη την κοινωνία…

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #6: «Οικονομίες φροντίδας» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #6: «Οικονομίες φροντίδας»

Σε όλο τον κόσμο, πολλά σχήματα καθημερινής αμοιβαιότητας και αλληλεγγύης, που έχουν στον πυρήνα τους τη συλλογική ενασχόληση και το συναισθηματικό δέσιμο, γίνονται οι αόρατες καρδιές που αντικαθιστούν το περίφημο αόρατο χέρι της ελεύθερης αγοράς, προβάλλοντας ένα μοντέλο αποεμπορευματοποιημένης οικουμενικής φροντίδας…

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #7: «Φροντίζοντας τον κόσμο» - Heinrich Boell Foundation - Office Thessaloniki

video-thumbnail Watch on YouTube

Το Μανιφέστο της Φροντίδας #7: «Φροντίζοντας τον κόσμο»

Η πανδημία του Covid-19 ανέδειξε τη σημασία διεθνικών και διακυβερνητικών φορέων και πρωτοβουλιών με άξονα τη φροντίδα, την κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Από θεσμικές μεταρρυθμίσεις μέχρι καθημερινές πρωτοβουλίες, μια σειρά από ριζοσπαστικές αναδομήσεις θέτουν τις ανάγκες του συνόλου της ανθρωπότητας και του πλανήτη πάνω από τα κέρδη...