Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία

Τα εγχειρήματα της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ), που ήρθαν ως απάντηση στην επίμονη κρίση από ανθρώπους με συνεργατικό πνεύμα, δεν διανύουν μια εύκολη διαδρομή. Στις 13 Δεκεμβρίου 2024, πάνω από 25 άνθρωποι από όλη τη χώρα που δραστηριοποιούνται σε εγχειρήματα ΚΑΛΟ έδωσαν ένα ραντεβού για ένα συμμετοχικό εργαστήριο με σκοπό να αναλογιστούν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον τους.

Πώς διαμορφώνει η τεχνολογία την καθημερινότητα των ανθρώπων; Πώς συμβάλλει (αν συμβάλλει) στην κοινωνική ανάπτυξη; Προωθεί τη δημοκρατία; Σπάζει τα κοινωνικά και πολιτισμικά στερεότυπα ή υποτάσσεται σ’ αυτά; Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα αναδεικνύει η έκδοση «Μπροστά στον τεχνολογικό καθρέφτη – Αναλύοντας τις κοινωνικές αντανακλάσεις της τεχνολογίας». Το βιβλίο, ένα πρότζεκτ της ομάδας Sociality σε συνεργασία με το Open Lab Athens και με εκδότη το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε στις 5 Νοεμβρίου 2024 στο κατάμεστο βιβλιοπωλείο «Κομπραί», στην Αθήνα. 

«Γιατί δεν υποφέρονται οι πόλεις μας;». Στο ερώτημα αυτό επιχείρησε να απαντήσει το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ-Γραφείο Θεσσαλονίκης με την εκδήλωση που διοργάνωσε στις 14 Δεκεμβρίου 2024, στην Αθήνα, με κεντρικό ομιλητή τον David J. Madden, αν. καθηγητή Κοινωνιολογίας στο London School of Economics και ειδικό στα ζητήματα των σύγχρονων πόλεων. Παράλληλα, προσπάθησε να διερευνήσει τις προϋποθέσεις για μια άλλη, βιώσιμη αστική καθημερινότητα, ιδίως στην Ελλάδα, μέσα από ένα πάνελ όπου συμμετείχαν η Εύα Γρηγοριάδου, ο Αλέξανδρος Κιουπκιολής, ο Πέτρος Κόκκαλης, ο Λουκάς Τριάντης και η Σοφία Τσάδαρη.

Ένα πολύ μεγάλο μέρος των ελληνικών δασών είναι μη δημόσιο και ιδιοκτησιακά χαρακτηρίζεται ως ιδιόκτητο, συνιδιόκτητο, διακατεχόμενο, συνδιακατεχόμενο, κοινοτικό, ή μοναστηριακό. Μέσα από την περιπετειώδη ιστορία μιας τέτοιας μη δημόσιας έκτασης, του Δάσους Προκοπίου - Δραζίου ή Δάσους Μπαίηκερ στη Βόρεια Εύβοια, μπορούμε ουσιαστικά να παρακολουθήσουμε όλη την ιστορία του ελληνικού κράτους: τις παθογένειες, τις ανισότητες, τις εξαρτήσεις από τον εξωτερικό παράγοντα, την έλλειψη συνεκτικής και συνεπούς δασικής πολιτικής, αλλά και τους κοινωνικούς αγώνες. Μετά τη μεγάλη πυρκαγιά στο νησί το 2021, το Δάσος Προκοπίου - Δραζίου, που γλίτωσε ως εκ θαύματος, αποτελεί σήμερα πολύτιμο απόθεμα για τη μελλοντική αποκατάσταση των δασών της Βόρειας Εύβοιας.

Το Δάσος του Ράντη στο νησί της Ικαρίας λειτουργεί ως ένα κοινωνικο-οικολογικό σύστημα όπου η φύση και η κοινωνία συνυπάρχουν αρμονικά, προσφέροντας πολύτιμα διδάγματα για τη σύγχρονη διαχείριση φυσικών πόρων. Αποτελεί δε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα «κοινού», καθώς ευθυγραμμίζεται απόλυτα με τις οκτώ αρχές που διατύπωσε για τη διακυβέρνηση των «κοινών» η Νομπελίστρια πολιτική επιστήμονας και οικονομολόγος Elinor Ostrom.

Το συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών είναι αντιμετωπίσιμο, φτάνει το κράτος να θέλει να το αντιμετωπίσει λαμβάνοντας τις αντίστοιχες πολιτικές αποφάσεις. Μια βασική προϋπόθεση είναι να στηριχτούμε στην επιστημονική γνώση και στα δεδομένα, στη συλλογή των οποίων υπάρχουν σήμερα τεράστια κενά. Τρεις ειδικοί –ο διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων Γαβριήλ Ξανθόπουλος, ο συντονιστής δράσεων του WWF για τις δασικές πυρκαγιές Ηλίας Τζηρίτης και η πύραρχος και δασολόγος Ζησούλα Ντάσιου– επισημαίνουν τα προβλήματα και κάνουν προτάσεις.

Η αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης και ιδιαίτερα των δασικών πυρκαγιών ήταν το κύριο αντικείμενο του διήμερου φόρουμ «Διάλογος & Δράση: Κλιματική Κρίση, Δασικές Πυρκαγιές & Ανθεκτικοί Τόποι», που πραγματοποιήθηκε στο δημαρχείο Μεσσήνης, στις 2 και 3 Οκτωβρίου 2024. Το φόρουμ διοργανώθηκε από τον Δήμο Μεσσήνης, σε συνεργασία με τον Συνεργατικό Χώρο Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Dock και τοπικούς φορείς, με την υποστήριξη –μεταξύ άλλων– του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, Γραφείο Θεσσαλονίκης.