ΑΡΘΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ
Εως το 2018 η Κίνα ήταν ο κύριος προορισμός για τα πλαστικά απόβλητα άλλων χωρών (κυρίως των G7) ώστε να ανακυκλωθούν. Από το 1988, περίπου τα μισά πλαστικά απόβλητα του πλανήτη στέλνονταν εκεί για να λιώσουν και να μετατραπούν σε pellet. Η πρακτική αυτή άλλαξε άρδην, όταν η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα δέχεται μόνο πλαστικά δεμάτια τα οποία θα φέρουν λιγότερο από 0,5% ρύπανση από μη ανακυκλώσιμα υλικά, όριο πολύ αυστηρότερο σε σχέση με το προηγούμενο του 1,5%. Αυτή η νέα προδιαγραφή είναι σχεδόν αδύνατο να ικανοποιηθεί, δεδομένου ότι τα υλικά που φτάνουν στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης των ΗΠΑ μπορεί να φέρουν 15%-20% ρύπανση από μη ανακυκλώσιμα υλικά. Ο νέος κανόνας απέκλεισε απευθείας το μεγαλύτερο μέρος εισαγωγών πλαστικών απορριμμάτων και αποτέλεσε κομβική αλλαγή για τις διεθνείς αγορές ανακύκλωσης.
Η Κίνα είχε πολλούς λόγους να κλείσει την πόρτα στα εισαγόμενα απόβλητα. Στις εγκαταστάσεις ανάκτησης πλαστικού (MRF) των ανεπτυγμένων χωρών γίνεται διαχωρισμός των πολύτιμων υλικών (όπως ο πολυτερεφθαλικός εστέρας αιθυλενογλυκόλης, γνωστός ως PET, ή το πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας, γνωστό ως HDPE) ώστε να ανακυκλωθούν σε τοπικό επίπεδο, και τα υπόλοιπα χαμηλότερης ποιότητας υλικά αποστέλλονται στην Κίνα. Αυτού του είδους τα απόβλητα περιέχουν μια ποικιλία υλικών, χημικών πρόσθετων και χρωστικών, τα οποία κάνουν την ανακύκλωση σχεδόν αδύνατη. Οι εργάτες οι οποίοι απασχολούνται σε αυτά τα φορτία συχνά εκτίθενται σε επικίνδυνα χημικά. Τα πλαστικά τα οποία δεν μπορούν να ανακυκλωθούν καταλήγουν στους αποτεφρωτές, τους χώρους υγειονομικής ταφής ή τις χωματερές, μολύνοντας τον αέρα, το χώμα και τις θάλασσες. Αυτές οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνία οδήγησαν τη χώρα στην παύση των εισαγωγών, αλλάζοντας δραστικά τις ροές πλαστικών αποβλήτων παγκοσμίως.
Ο Άτλας του Πλαστικού φιλοδοξεί να ενημερώσει σωστά όποιον/α ενδιαφέρεται να αποτελέσει μέρος στην λύση του πλαστικού προβλήματος, παρέχοντας με συνοπτικό και εύληπτο τρόπο πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει η συγκεκριμένη μορφή ρύπανσης.
Κατέβασέ τον δωρεάν από εδώ
Με τον κύριο εισαγωγέα πλαστικών αποβλήτων εκτός παιχνιδιού, οι χώρες εξαγωγής άρχισαν να στέλνουν αυξανόμενες ποσότητες σκουπιδιών στη Νοτιοδυτική Ασία. Στην Ταϊλάνδη, οι αντίστοιχες εισαγωγές αυξήθηκαν σχεδόν 70 φορές τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2018 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2017 και στη Μαλαισία πάνω από έξι φορές. Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές στην Κίνα μειώθηκαν κατά 90%. Η τεράστια ποσότητα των εισαγόμενων σκουπιδιών κατέκλυσε τα λιμάνια και προκάλεσε απότομη αύξηση στις παράνομες εργασίες ανακύκλωσης και αποστολής αποβλήτων. Τον Μάιο του 2018 ένας μεγάλος βιετναμέζικος λιμένας σταμάτησε προσωρινά να δέχεται απόβλητα τέτοιου είδους, αφού είχε δεχτεί έως τότε πάνω από 8.000 κοντέινερ γεμάτα πλαστικό και χαρτί. Στη Μαλαισία στήθηκαν περίπου 40 παράνομα εργοστάσια ανακύκλωσης, ρίχνοντας τοξικά απόβλητα στο νερό και μολύνοντας τον αέρα με καπνό από καμένα πλαστικά. Σε έναν μόνο έλεγχο, οι επιθεωρητές στην Ταϊλάνδη βρήκαν 58 τόνους πλαστικού που είχε εισαχθεί παράνομα.
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία οδήγησαν πολλές άλλες χώρες εισαγωγής να περιορίσουν ή ακόμα και να απαγορεύσουν την εισαγωγή πλαστικών αποβλήτων. Το 2018 τόσο η Ταϊλάνδη όσο και η Μαλαισία ανακοίνωσαν απαγορεύσεις στις εισαγωγές πλαστικών απορριμμάτων έως το 2021, ενώ το 2019 η Ινδία και το Βιετνάμ ακολούθησαν την ίδια πρακτική. Η Ινδονησία κάνει περιορισμένες εισαγωγές μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων.
Οι χώρες αυτές λαμβάνουν αυστηρότερα μέτρα και για τα μολυσμένα εξωχώρια απόβλητα: Τα στέλνουν πίσω.
Τον Μάιο του 2019 οι Φιλιππίνες πέτυχαν να υποχρεώσουν τον Καναδά να πάρει πίσω τα απόβλητα που είχαν χαρακτηριστεί με λανθασμένη σήμανση και είχαν απορριφθεί εκεί έξι χρόνια νωρίτερα. Τον ίδιο μήνα η Υπουργός Περιβάλλοντος της Μαλαισίας, Yeo Bee Yin, ανακοίνωσε ότι η χώρα, έως το τέλος του έτους, θα επέστρεφε σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο 3.000 τόνους αποβλήτων (ισοδυναμούν με το περιεχόμενο περίπου 50 κοντέινερ). Η Ινδονησία, δύο μήνες αργότερα, τον Ιούλιο του 2019, ανακοίνωσε την επιστροφή 49 κοντέινερ από το λιμάνι Μπατάμ στην Αυστραλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Χονγκ Κόνγκ και τις ΗΠΑ, επειδή το περιεχόμενό τους παραβίαζε τους νόμους εισαγωγών για τα επικίνδυνα και τοξικά απόβλητα. Και τον ίδιο μήνα έγινε ακόμα μία ανακοίνωση: Η Καμπότζη διακήρυξε ότι «δεν ήταν σκουπιδοτενεκές» για τα ξένα απόβλητα και θα έστελνε πίσω 1.600 τόνους σκουπιδιών. Αντιμέτωπες με σωρούς πλαστικών απορριμμάτων και με την παγκόσμια αγορά ανακύκλωσης υπό κατάρρευση, οι χώρες που συνήθιζαν να κάνουν εξαγωγές στρέφονται τώρα στους χώρους υγειονομικής ταφής ή στην καύση των ανακυκλώσιμων υλικών. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, χιλιάδες τόνοι διαφόρων πλαστικών, που είχαν αρχικά συγκεντρωθεί για ανακύκλωση, καταλήγουν στους αποτεφρωτές.
Στις ΗΠΑ, πολιτείες όπως η Φλόριντα, η Πενσυλβάνια και το Κονέκτικατ αποτεφρώνουν τα ανακυκλώσιμα υλικά τους, ενώ άλλοι δήμοι της χώρας στέλνουν στους χώρους υγειονομικής ταφής όσα δεν μπορούν να αποθηκεύουν. Η Αυστραλία ανακοίνωσε την απαγόρευση εξαγωγών ανακυκλώσιμων αποβλήτων προς αποφυγή της θαλάσσιας ρύπανσης και εξετάζει το ενδεχόμενο αποτέφρωσης των πλαστικών απορριμμάτων. Η αποτέφρωση, όμως, παράγει μονοξείδιο του άνθρακα, νιτρικό οξύ, αιωρούμενα σωματίδια, διοξίνες, φουράνια και άλλους ρύπους, που συνδέονται με εμφάνιση καρκίνου, ασθένειες του αναπνευστικού, διαταραχές του νευρικού συστήματος και γενετικές ανωμαλίες.
Αυτού του είδους οι εκπομπές απειλούν τις γειτονικές κοινότητες. Επιπλέον, η στάχτη που μένει μετά την αποτέφρωση καταλήγει να μολύνει το χώμα και τους υδροφόρους ορίζοντες. Οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί των ασιατικών χωρών, σε συνδυασμό με το εντεινόμενο πρόβλημα των πλαστικών αποβλήτων, έχουν οδηγήσει σε προτάσεις για μεταβολή του παγκόσμιου συστήματος εμπορίας αποβλήτων. Τον Μάιο του 2019, 187 χώρες συμφώνησαν στην τροποποίηση της Σύμβασης της Βασιλείας (η οποία διέπει την εμπορία επικίνδυνων αποβλήτων) ώστε να υποβάλλονται οι αποστολές πλαστικών αποβλήτων σε αυστηρότερους ελέγχους με μεγαλύτερη διαφάνεια. Η εν λόγω τροποποίηση, η οποία θα τεθεί σε ισχύ το 2021, θα ενισχύσει το καθεστώς λογοδοσίας σχετικά με την εμπορία πλαστικών αποβλήτων, προλαμβάνοντας τις αρνητικές τους συνέπειες και ανοίγοντας τον δρόμο για πιο ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Και όσο ο πλανήτης παλεύει να διαχειριστεί την πλημμύρα πλαστικών, η βιομηχανία σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή τους κατά 40% την επόμενη δεκαετία. Το αυξανόμενο κόστος των πλαστικών αποβλήτων αναγκάζει τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα. Σε εθνικό και τοπικό επίπεδο επιβάλλονται απαγορεύσεις, τέλη και άλλοι περιορισμοί στις συσκευασίες μιας χρήσης, σε μια προσπάθεια να αλλάξουν οι παραγωγοί τις επιχειρηματικές τους πρακτικές. Ο κόσμος αρχίζει να καταλαβαίνει ότι η ανακύκλωση δεν αρκεί για αποφευχθεί η ρύπανση από το πλαστικό: Πρέπει να παράγονται λιγότερα πλαστικά είδη.
Αποτελεί άρθρο αφιερώματος από τον Άτλαντα του Πλαστικού