Το debate για τη ΔΕΘ με λίγα λόγια

Την άνοιξη του 2025 το ζήτημα του χώρου της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης είχε μπει στον δημόσιο διάλογο με μεγάλη ένταση. Από τη μία πλευρά η διοίκηση της ΔΕΘ-Helexpo δρομολογούσε την πρότασή της για ανάπλαση της έκτασης έπειτα και από την ολοκλήρωση του σχετικού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Από την άλλη, οι χρόνιες αντιδράσεις κατά της πρότασης της ανάπλασης είχαν οδηγήσει στη δημιουργία μιας επιτροπής, η οποία εξήγγειλε συλλογή υπογραφών για τη διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος με σκοπό τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ και τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου. (Αναλυτικά για το θέμα βλ. εδώ)

Έτσι, το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης μαζί με την Parallaxi διοργάνωσαν στις 18 Μαΐου 2025 για πρώτη φορά μια δομημένη συζήτηση, ένα ζωντανό debate, με σκοπό να φωτιστούν τα θολά σημεία και να απαντηθούν οι εύλογες απορίες των πολιτών σχετικά με τις διαφορετικές προτάσεις αξιοποίησης του χώρου, θέλοντας να επιμείνουν και στο κομβικό θέμα της συμμετοχικότητας που πρέπει να έχουν τέτοιου είδους αποφάσεις.

Μέσα σε λίγες ώρες από την ανακοίνωση του debate, τα εισιτήρια για την αίθουσα «Παύλος Ζάννας» στο «Ολύμπιον» εξαντλήθηκαν, οδηγώντας τους διοργανωτές να μεταφέρουν την εκδήλωση στην πολύ μεγαλύτερη αίθουσα του ισογείου του ίδιου κτιρίου. Τα εισιτήρια και για αυτή την αίθουσα εξαντλήθηκαν πολύ γρήγορα, ενώ για το καθένα από τα δύο πρόσωπα που συμμετείχαν στη συζήτηση είχαν κρατηθεί 15 θέσεις, ώστε τα ίδια να τα διαθέσουν όπου ήθελαν.

Τις δύο διαφορετικές προτάσεις για την τύχη του χώρου της ΔΕΘ εκπροσώπησαν ο Τάσος Τζήκας, πρόεδρος της ΔΕΘ-Helexpo, και η Ιφιγένεια Καμτσίδου, μέλος της Κίνησης Πολιτών «ΔΕΘ – Μητροπολιτικό Πάρκο για μια Βιώσιμη Θεσσαλονίκη», καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ. Το debate συντόνισαν εκ μέρους της Parallaxi o δημοσιογράφος Γιώργος Τούλας και εκ μέρους του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης ο διευθυντής του, Μιχάλης Γουδής. 

Το πρόγραμμα προέβλεπε ένα εισαγωγικό βίντεο ανασκόπησης με το χρονικό των εξελίξεων γύρω από τον συγκεκριμένο χώρο, ενώ κατά τη διάρκεια της συζήτησης, μέσω σύντομων μαγνητοσκοπημένων βίντεο διάρκειας έως 2’, επρόκειτο να προβληθούν οι θέσεις του δημάρχου Θεσσαλονίκης Στέλιου Αγγελούδη, της δημάρχου Δέλτα Γερακίνας Μπισμπινά και του δημάρχου Νεάπολης - Συκεών Σίμου Δανιηλίδη. 

Η συζήτηση οργανώθηκε γύρω από δέκα θεματικές ενότητες: 1. Προϋπολογισμός της πρότασης 2. Τρόποι χρηματοδότησης του έργου 3. Λειτουργία Έκθεσης κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου 4. Οικονομικές επιπτώσεις στην υπάρχουσα αγορά 5. Χρονοδιάγραμμα εργασιών – καθυστερήσεις (αρχαιότητες, νομικές προσφυγές κ.ά.) 6. Πράσινο – ποια η τελική έκταση και ποιότητα του πάρκου 7. Συμβολή του έργου στην αστική ανθεκτικότητα και μελέτες επιπτώσεων 8. Συλλογική μνήμη – ιστορία – κτίρια 9. Έκθεση εντός ή εκτός πόλης – υπέρ και κατά 10. Συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις. 

Για τη διαμόρφωση των τελικών ερωτήσεων ελήφθησαν υπ’ όψιν και οι ερωτήσεις που έστειλε διαδικτυακά στους διοργανωτές το κοινό τις προηγούμενες ημέρες. Έτσι, η διαδικασία δεν προέβλεπε ερωτήσεις του κοινού κατά τη διάρκεια του debate, ούτε κάποιες άλλες ερωτήσεις ή παρεμβάσεις από δημοσιογράφους ή εκπροσώπους θεσμικών φορέων.

Η απάντηση ανά ερώτημα περιοριζόταν αυστηρά στα 2 λεπτά, με βάση χρονόμετρο που ήταν ορατό από το πάνελ. Οι συντονιστές μπορούσαν κατά περίπτωση να κάνουν διευκρινιστικές ερωτήσεις αυξάνοντας αντίστοιχα τον χρόνο της απάντησης, ενώ τα συνδιαλεγόμενα πρόσωπα είχαν δικαίωμα να θέσουν ερωτήσεις απευθείας το ένα στο άλλο σε δύο θεματικές ενότητες.

Τα δύο συμμετέχοντα πρόσωπα έφεραν μαζί τους δικό τους οπτικό υλικό (δέκα διαφάνειες το καθένα – μία για κάθε θεματική ενότητα).

Εντός του χώρου διεξαγωγής της εκδήλωσης δεν επιτρεπόταν η διανομή κανενός είδους προωθητικού υλικού. Η εκδήλωση μαγνητοσκοπήθηκε και επιπλέον μεταδόθηκε μέσω live streaming, ενώ στον χώρο υπήρχε φωτογράφος.

Το debate δεν ολοκληρώθηκε, με αφορμή το βίντεο του δημάρχου Νεάπολης - Συκεών Σίμου Δανιηλίδη, καθώς μερίδα του κοινού διαφώνησε με χαρακτηρισμό που ακουγόταν εκεί και απαιτούσε να διακοπεί η προβολή του – κάτι που πράγματι συνέβη γιατί λόγω της οχλαγωγίας οι συνθήκες δεν ήταν οι κατάλληλες (βλέπε σχετικά εδώ). Λόγω της διακοπής του debate δεν υπήρξε ανταλλαγή απόψεων και γύρω από την τελευταία θεματική της βραδιάς, αυτή της συμμετοχής των πολιτών. Οι δύο διαφάνειες που θα συνόδευαν τις απαντήσεις βρίσκονται παρακάτω. Το βίντεο με ολόκληρο το debate μπορείτε να το δείτε εδώ.

Ακολουθεί μια αυστηρή επιλογή φωτογραφικών στιγμιότυπων από το debate, όπου η έμφαση δίνεται όχι στη βίαιη ένταση των τελευταίων δέκα λεπτών, αλλά στην ψύχραιμη αντιπαράθεση που χαρακτήρισε το μεγαλύτερο μέρος της εκδήλωσης και η οποία θα θέλαμε να είχε επικρατήσει στο σύνολό της.

Τάσος Τζήκας

Ιφιγένεια Καμτσίδου

Γιώργος Τούλας

Μιχάλης Γουδής