ΑΡΘΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ
Τα περισσότερα πλαστικά είδη ξεκινούν τον κύκλο τους από το πετρέλαιο ή το φυσικό(ορυκτό) αέριο. Όταν το πετρέλαιο ή το αέριο εξάγονται από το έδαφος, ειδικά με την αμφιλεγόμενη τεχνική της ρωγμάτωσης, απελευθερώνονται στον αέρα και το νερό τοξικές ουσίες. Πάνω από 170 από τις ουσίες που σχετίζονται με αυτή τη διαδικασία είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο, αναπαραγωγικές και αναπτυξιακές διαταραχές ή βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι άνθρωποι που ζουν κοντά σε πεδία ρωγμάτωσης επηρεάζονται ιδιαίτερα από αυτές τις ουσίες, όπως και από τη ρύπανση που προκαλεί ο μεγάλος αριθμός
πετρελαιοκίνητων φορτηγών που χρησιμοποιούνται για τις μεταφορές σε τέτοιες περιοχές: Για να αναπτυχθεί ένα μόνο πεδίο ρωγμάτωσης απαιτούνται έως και 6.000 φορτηγά με εξοπλισμό, νερό και χημικά. Οι έρευνες στις ΗΠΑ δείχνουν ότι οι μέλλουσες μητέρες που ζουν κοντά σε περιοχές ρωγμάτωσης αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη ή έχουν πρόωρο τοκετό.
Η μετατροπή του πετρελαίου σε πλαστικό σημαίνει διύλισή του και διάσπαση σε μικρότερα μόρια. Αυτά στη συνέχεια συνδυάζονται σε πολυμερή με μακρύτερες αλυσίδες, με προσθήκη χημικών και εφαρμογή θερμότητας και πίεσης. Ακολουθούν διάφορα πρόσθετα για να δώσουν στο υλικό τα επιθυμητά χαρακτηριστικά. Οι πλαστικοποιητές μετατρέπουν το άκαμπτο PVC σε εύκαμπτη μεμβράνη από την οποία φτιάχνονται, για παράδειγμα, παιδικές φουσκωτές πισίνες. Οι φθοριωμένες ενώσεις χρησιμοποιούνται σε αδιάβροχα μπουφάν, ενώ οι βρωμιωμένες ουσίες χρησιμεύουν ως επιβραδυντές καύσης σε ηλεκτρικές συσκευές και έπιπλα. Κατά μέσο όρο, τα πλαστικά προϊόντα περιέχουν περίπου 7% τέτοια πρόσθετα. Σε μια μπάλα από PVC, οι πλαστικοποιητές μπορούν να αντιστοιχούν στο 70% του συνολικού βάρους. Πολλά από αυτά τα πρόσθετα είναι επιβλαβή για την υγεία. Δεδομένου ότι τα πρόσθετα δεν είναι σταθερά δεσμευμένα στο πλαστικό, διαφεύγουν με την πάροδο του χρόνου και συσσωρεύονται στον αέρα και τη σκόνη μέσα στα σπίτια. Μελέτη που έγινε στις ΗΠΑ δείχνει ότι τα μικρότερα παιδιά που τρώνε σε σταθερή βάση σχολικά γεύματα είναι πιο εκτεθειμένα σε φθαλικούς εστέρες, έναν πλαστικοποιητή που χρησιμοποιείται σε δοχεία τροφίμων, σε σχέση με τα παιδιά που δεν καταναλώνουν τέτοια γεύματα. Άλλη μελέτη ανίχνευσε στο αίμα εγκύων Αμερικανίδων κατά μέσο όρο 56 διαφορετικά βιομηχανικά χημικά. Πολλά προέρχονταν από πλαστικά προϊόντα ή τις διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή τους. Ενδεχομένως υπήρχαν και άλλες ενώσεις, που απλώς δεν αναζητήθηκαν.
Έρευνες στη Γερμανία, επίσης, διαπίστωσαν ότι τα παιδιά εκτίθενται ιδιαίτερα σε πλαστικοποιητές που ενδέχεται να βλάψουν την αναπαραγωγική τους υγεία. Σε σχέση με το σωματικό τους βάρος, τα παιδιά αναπνέουν περισσότερο αέρα και έχουν υψηλότερο μεταβολικό ρυθμό από τους ενήλικους. Επιπλέον, είναι πιο κοντά στο έδαφος, συχνά παίζουν στο πάτωμα και εκτίθενται σε περισσότερους ρύπους.
Ιδιαίτερα ανησυχία προκαλούν οι ουσίες που είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες, ομάδα που περιλαμβάνει πολλούς πλαστικοποιητές. Αυτές οι ενώσει μιμούνται φυσικές ορμόνες και διαταράσσουν την ισορροπία στο ενδοκρινικό σύστημα του οργανισμού. Πλήθος ασθενειών και διαταραχών, όπως καρκίνος του μαστού, στειρότητα, πρόωρη εφηβεία, παχυσαρκία, αλλεργίες και διαβήτης, σχετίζονται με ορμονικά δραστικές ουσίες. Κανείς δεν γνωρίζει την πλήρη έκταση των χημικών ουσιών στις οποίες εκτίθενται οι καταναλωτές μέσω της χρήσης πλαστικών ειδών. Οι ίδιοι είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπίσουν τα επικίνδυνα χημικά που περιέχουν τα προϊόντα, ενώ οι περισσότεροι λιανοπωλητές δεν έχουν ιδέα τι περιέχεται στα είδη που πωλούν. Οι πληροφορίες απλώς χάνονται στον δρόμο μιας μακράς ελικοειδούς αλυσίδας εφοδιασμού ή συχνά αποκρύπτονται σκόπιμα από τους κατασκευαστές, επειδή είναι «εμπιστευτικές επιχειρηματικές πληροφορίες». Γεννιέται έτσι μια επείγουσα απαίτηση για δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση χημικών στα πλαστικά και για την ακριβή χημική σύνθεση των τελικών πλαστικών προϊόντων.
Ο Άτλας του Πλαστικού φιλοδοξεί να ενημερώσει σωστά όποιον/α ενδιαφέρεται να αποτελέσει μέρος στην λύση του πλαστικού προβλήματος, παρέχοντας με συνοπτικό και εύληπτο τρόπο πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει η συγκεκριμένη μορφή ρύπανσης.
Κατέβασέ τον δωρεάν από εδώ
Η κυκλική οικονομία θα επωφεληθεί από αυτή τη διαφάνεια. Η βιομηχανία επαναχρησιμοποιεί επί του παρόντος υλικά που δεν έχουν βελτιστοποιηθεί ώστε να είναι κατάλληλα για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον και τα μετατρέπει σε νέα αντικείμενα, όπως παιχνίδια και δοχεία τροφίμων, που ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα μολυσμένα. Έρευνες περιβαλλοντικών οργανισμών από 19 ευρωπαϊκές χώρες διαπίστωσαν ότι ένα στα τέσσερα προϊόντα που κατασκευάζονται από ανακυκλωμένο πλαστικό περιέχει επιβραδυντές καύσης επικίνδυνους για την υγεία. Οι περισσότερες τοξίνες στα προϊόντα ανακύκλωσης προέρχονται από ηλεκτρονικά απόβλητα. Η ανακύκλωση πλαστικών απορριμμάτων που περιέχουν επιβλαβείς ουσίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη και για τους ανθρώπους οι οποίοι αναλαμβάνουν να διαχωρίσουν τα απόβλητα. Ο τοξικός αυτός κύκλος θα μπορούσε να διακοπεί, αν οι παραγωγοί καθίσταντο υπεύθυνοι για τα απόβλητα. Μια γενική αρχή είναι ότι αυτό που μπαίνει στο ένα άκρο βγαίνει από το άλλο. Η χρήση τοξικών υλικών σε πλαστικό πρέπει να αποφεύγεται εντελώς.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ανακύκλωση πλαστικών παίζει πολύ μικρό ρόλο. Προς το παρόν δεν υπάρχει ανακύκλωση πλαστικών, μόνο ανακύκλωση ανοικτού βρόχου ή «κάθετη» ανακύκλωση. Κάθε φορά που ένα κομμάτι πλαστικού ανακυκλώνεται, υποβαθμίζεται σε ποιότητα. Το πλαστικό μπορεί να ανακυκλωθεί μόνο ορισμένες φορές πριν να καταλήξει στον χώρο υγειονομικής ταφής ή στον αποτεφρωτήρα. Έτσι, αυτό που ονομάζουμε ανακύκλωση πλαστικού σημαίνει απλώς αναβολή της τελικής απόρριψης.
Στον αγώνα για τη διαχείριση της συνεχώς αυξανόμενης ποσότητας πλαστικών απορριμμάτων, οι πόλεις και οι κυβερνήσεις στρέφονται στην αποτέφρωση. Αυτό όμως μετατοπίζει απλώς το πρόβλημα. Οι εκπομπές που σχετίζονται με την αποτέφρωση περιλαμβάνουν διοξίνες και μέταλλα όπως ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το κάδμιο. Οι εργαζόμενοι και οι γειτονικές κοινότητες επηρεάζονται ιδιαίτερα, αλλά οι τοξίνες μπορούν επίσης να ταξιδέψουν σε μεγάλες αποστάσεις και να αποτίθενται στο έδαφος και στο νερό πολύ μακριά. Επιπλέον, η αποτέφρωση πλαστικών παράγει ιδιαιτέρως τοξικά υποπροϊόντα, τα οποία καταλήγουν σε στάχτη ή λάσπη, δημιουργώντας έτσι ένα νέο πρόβλημα διάθεσης αποβλήτων. Αυτό το υλικό μπορεί να καταλήξει σε χώρους υγειονομικής ταφής, σπηλιές, χωράφια και υγροτόπους, δημιουργώντας μακροπρόθεσμη απειλή για το περιβάλλον και την υγεία. Η καύση σε εξωτερικούς χώρους είναι ακόμη πιο προβληματική. Γίνεται συχνά σε αναπτυσσόμενες χώρες και αγροτικές περιοχές που δεν έχουν πρόσβαση σε οργανωμένη διαχείριση αποβλήτων. Για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από την παραγωγή, τη χρήση και την απόρριψη πλαστικών στην υγεία απαιτούνται δράσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού. Ένα πράγμα είναι σαφές: Η διαφάνεια θα είναι το κλειδί για την επιτυχία.
Αποτελεί άρθρο αφιερώματος από τον Άτλαντα του Πλαστικού