Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας ιδρύθηκε το 1994, ως μια πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου Καρδίτσας, και το 1996 άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στην πόλη, στην κεντρική πλατεία. Σήμερα έχει επτά καταστήματα σε όλη τη Θεσσαλία και απασχολεί 85 εργαζόμενους και εργαζόμενες. Ο διευθύνων σύμβουλός της, Παναγιώτης Τουρναβίτης, εξηγεί γιατί η τράπεζα είναι συνεταιριστική όχι μόνο στον τίτλο της, αλλά και στον τρόπο που λειτουργεί, και γιατί πιστεύει ότι αυτό το μοντέλο είναι αποδοτικό.
Ας ξεκινήσουμε με ένα μικρό ιστορικό της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας. Πώς δημιουργήθηκε;
Η τράπεζά μας ξεκίνησε ως πιστωτικός συνεταιρισμός το 1994. Δημιουργήθηκε από την ανάγκη να υπάρξει ένας χρηματοπιστωτικός φορέας ο οποίος θα μόχλευε την τοπική αποταμίευση και θα δημιουργούσε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τοπική ανάπτυξη, θα ήταν δίπλα στις επιχειρήσεις της περιοχής και θα μπορούσε να σταθεί αρωγός στη χρηματοδότηση των επιχειρηματικών τους σχεδίων. Η πρωτοβουλία ανήκε στο Επιμελητήριο Καρδίτσας με πρόεδρο τον Αντώνη Παλάσκα, ο οποίος ήταν ο ιδρυτικός πρόεδρος της τράπεζας μέχρι το 2011, οπότε και ανέλαβε ο σημερινός πρόεδρος Γιώργος Μπούκης – μέλος της διοίκησης του Επιμελητηρίου κι αυτός όταν γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας μιας συνεταιριστικής τράπεζας.
Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε μια πολύ ισχυρή διοίκηση, η οποία δεν παρεκκλίνει από τον αρχικό σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε η τράπεζα. Έχει καλλιεργηθεί μια κουλτούρα, η οποία συνεχίζει να στηρίζεται στα θεμέλια που τέθηκαν πριν από 31 χρόνια.
Σήμερα σε ποια φάση βρίσκεται η τράπεζα;
Σήμερα η τράπεζα έχει μεγαλώσει αρκετά, έχει εξελιχθεί. Είμαστε μια σύγχρονη, πλήρως ανεπτυγμένη –σε επίπεδο προϊόντων και υπηρεσιών– τράπεζα, εποπτευόμενη από την Τράπεζα της Ελλάδος. Έχουμε ένα δίκτυο επτά καταστημάτων, το οποίο εκτείνεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με την πλειοψηφία των καταστημάτων να βρίσκονται στην πόλη της Καρδίτσας. Είμαστε μια τράπεζα που πλησιάζει τα 300 εκατομμύρια ενεργητικό και απασχολούμε 85 άτομα.
Η στρατηγική μας είναι σταθερή: Στηρίζουμε με όλες τις δυνάμεις μας την υγιή επιχειρηματικότητα, τη μικρή επιχείρηση, τον πρωτογενή τομέα, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Κι αυτό το πετυχαίνουμε, πέρα από τη μόχλευση της τοπικής αποταμίευσης, με συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει με φορείς όπως είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης – θεσμοί και φορείς από τους οποίους αντλούμε τεχνογνωσία και κεφάλαια, τα οποία μετασχηματίζουμε σε χρηματοδοτικά προϊόντα για τους πελάτες μας.
Έχουμε από τους καλύτερες δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας όχι μόνο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είμαστε μια τράπεζα πολυμετοχική. Δεν υπάρχει δηλαδή ένας μεγαλομέτοχος αλλά 16.500 μικρομέτοχοι. Άρα παραμένουμε συνεταιριστική τράπεζα στον πυρήνα μας. Ο μεγαλύτερος μέτοχός μας είναι ένα βελγικό fund, το Helenos, το οποίο κατέχει ένα ποσοστό 2,5% της τράπεζάς μας. Το fund αυτό δεν έχει να κάνει με τα γνωστά funds, αλλά είναι μια ένωση θεσμικών φορέων, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί και ασφαλιστικοί οργανισμοί της Ευρώπης. Επένδυσαν σ’ εμάς ακριβώς για να παραμείνουμε συνεταιριστική τράπεζα, για να παραμείνουμε κοντά στην τοπική κοινωνία, κοντά στον χώρο της κοινωνικής οικονομίας.
Υπογραμμίζετε με έμφαση τον συνεταιριστικό χαρακτήρα της τράπεζας. Αυτή η συνεταιριστική αντίληψη πηγάζει μόνο από αυτό που συμβαίνει στην τοπική κοινωνία ή είναι μια αμφίδρομη κίνηση;
Σίγουρα ο συνεταιριστικός χαρακτήρας της τράπεζας είναι αποτυπωμένος στο DNA μας. Αλλά δεν είναι μόνο θέμα ιστορικών καταβολών ή κάποια εμμονή μας, αν θέλετε, με την εν λόγω νομική μορφή. Έχει να κάνει με τη φιλοσοφία και την κουλτούρα που έχουμε ως οργανισμός και ως διοίκηση. Πιστεύουμε ότι το μοντέλο αυτό μπορεί να είναι αποδοτικό, μπορεί να είναι παραγωγικό, μπορεί να είναι χρήσιμο. Και αυτό το αποδεικνύουμε κάθε μέρα στην πράξη. Άρα λοιπόν δεν είναι μια αγκύλωση που έρχεται από παρελθόν. Είναι ένα πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουμε ένα καλύτερο μέλλον και ένα καλύτερο αύριο.
Στην Καρδίτσα, εκτός από τους φορείς Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες δραστηριότητες, άτυπες. Εκτιμάτε ότι υπάρχει ένα οικοσύστημα το οποίο δρα, λειτουργεί, αναπτύσσεται, ακόμα και με προβλήματα;
Αναμφίβολα στην Καρδίτσα υπάρχουν δύο πολύ ισχυροί πυλώνες οι οποίοι βοηθούν να αναπτυχθούν και να αποδώσουν εγχειρήματα που σε άλλες περιοχές μοιάζουν καταδικασμένα. Ο ένας φορέας είναι η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας, η οποία είναι ο χρηματοδοτικός πυλώνας, και ο άλλος είναι η Αναπτυξιακή Καρδίτσας, όπου συμμετέχουμε όντας ο δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος. Οι δύο αυτοί πυλώνες είναι που σηκώνουν στις πλάτες τους το όλο οικοσύστημα: αυτό που ονομάζουμε κοινωνική οικονομία και συνεργατικά εγχειρήματα. Τα εγχειρήματα αυτά πετυχαίνουν στην περιοχή μας γιατί ακριβώς έχουν παρά πολύ ισχυρά θεμέλια και τόπο να πατήσουν για να μπορέσουν να αναπτυχθούν.
Θεωρώ ότι η μοναδικότητα της περιοχής μας είναι ότι όλοι οι φορείς συνεργαζόμαστε πάρα πολύ στενά. Ο ένας βοηθάει τον άλλον. Δεν χαράζει ο κάθε ένας μία ατομική στρατηγική. Προσπαθούμε, ανεξαρτήτως της όποιας στρατηγικής έχει ο κάθε φορέας, να βρίσκουμε μια κοινή συνισταμένη.
Ποιες προσδοκίες έχετε για τα επόμενα χρόνια;
Έχουμε εκπονήσει ένα αναπτυξιακό business plan μέχρι το 2027, το οποίο έχει να κάνει με την αύξηση του αποτυπώματός μας στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Γι’ αυτόν τον λόγο ανοίξαμε νέα καταστήματα στη Λάρισα και στον Βόλο και σχεδιάζουμε να αναπτυχθούμε και σε άλλες περιοχές. Κι όλα αυτά γιατί βλέπουμε ότι τα συνεταιριστικά εγχειρήματα παράγουν αποτελέσματα στην περιοχή μας και κρίνουμε ότι μπορούμε να μεταλαμπαδεύσουμε τη φιλοσοφία και τα χαρακτηριστικά αυτών των εγχειρημάτων και σε άλλες περιοχές.
Εμείς πάντα ζητούμε έναν ρόλο χρησιμότητας. Μπορούμε να φανούμε χρήσιμοι στην υγιή επιχειρηματικότητα της κάθε περιοχής, προκειμένου να τη βοηθήσουμε να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο.
Για εμάς ο όρος «περιφερειακή ανάπτυξη» δεν είναι ένα κενό γράμμα. Είναι κάτι το οποίο στηρίζουμε πάρα πολύ, ακριβώς γιατί καταλαβαίνουμε ότι ο μοναδικός τρόπος για να κρατήσουμε ή να προσελκύσουμε περισσότερο κόσμο στην περιφέρεια είναι να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες επενδυτικές ευκαιρίες. Ώστε να έρθουν εδώ όσοι το επιθυμούν, να επιχειρήσουν και να φτιάξουν μια ζωή καλύτερη από αυτή που είχαν μέχρι χθες.
Εμείς λοιπόν, αν θέλουμε να έχουμε έναν ρόλο, είναι ο ρόλος του χρήσιμου σε αυτή την προσπάθεια για περιφερειακή ανάπτυξη. Και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο έχουμε καταθέσει αντίστοιχες προτάσεις και κάνουμε αντίστοιχες ενέργειες. Είμαστε σε συνεργασία και με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία είναι αρωγός στην προσπάθειά μας αυτή. Τα επόμενα χρόνια μέχρι το 2027 αυτό που θα ήθελα να έχουμε πετύχει είναι να έχουμε ένα ενοποιημένο σύνολο υποστηρικτικών μηχανισμών, με την τράπεζα να είναι ένας από αυτούς, προκειμένου ο χώρος της υγιούς επιχειρηματικότητας να έχει επιλογές στο να πάει ακόμα καλύτερα.