Ένα... ΚΑΛΟ εργαστήριο για τους νέους και τις νέες της Κομοτηνής

Όντας μέλος ΚΟΙΝΣΕΠ, συχνά καλούμαι να εξηγήσω τι είναι μια κοινωνική επιχείρηση, γιατί επέλεξα να εμπλακώ σε ένα τέτοιο σχήμα, πώς λειτουργεί και γιατί κανείς να επιχειρήσει κάτι τέτοιο. Όταν λοιπόν προσκλήθηκα να συμμετάσχω ως συντονιστής εργαστηρίου σε μια εκδήλωση που θα έδινε σε νέους και νέες της Κομοτηνής πληροφορίες για την Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ), δεν θα μπορούσα παρά να δώσω το «παρών»! 

Η εκδήλωση είχε τίτλο «Η Συμβολή της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στη Δημιουργική Οικονομία» και ο στόχος της ήταν να εξοικειωθούν οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες με τη δημιουργική οικονομία, να γνωρίσουν πώς λειτουργούν τα εγχειρήματα ΚΑΛΟ και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να συμβάλλουν στην απασχόληση των νέων, καθώς και στον μετασχηματισμό των περιφερειακών πόλεων με όρους βιωσιμότητας για τη νεολαία.

Στη Δημοτική Βιβλιοθήκη μάς υποδέχτηκαν η Σοφία Αδάμ, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, και η Λουίζα Σαλτσίδου από το Κέντρο Νεολαίας και Εθελοντισμού του Δήμου Κομοτηνής “exagono”. Οι δυο τους είχαν αναλάβει να φέρουν τους νέους και τις νέες της περιοχής σε μια πρώτη γνωριμία και επαφή με την ΚΑΛΟ και να τους δώσουν ερεθίσματα για αυτόν τον όχι και τόσο γνωστό κλάδο της οικονομίας. Και πιστεύω ότι το κατάφεραν, αν κρίνουμε από τον αριθμό των ατόμων που συμμετείχαν αλλά και από το ενδιαφέρον με το οποίο αυτά παρακολούθησαν την εκδήλωση. 

Η Σοφία Αδάμ τόνισε ότι «στόχος της δράσης είναι να δημιουργηθούν εγχειρήματα και προσπάθειες που κάνουν τις πόλεις βιώσιμες και δίνουν ευκαιρίες απασχόλησης» και πως «πρέπει να αναρωτηθούμε αν υπάρχει τρόπος να δημιουργούνται λύσεις μέσω της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας». Η Λουίζα Σαλτσίδου από την πλευρά της είπε ότι η ευρύτερη ανάπτυξη της ΚΑΛΟ σε όλο τον κόσμο λειτούργησε ως όχημα για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων και στάθηκε ιδιαίτερα στη συνεργασία με το τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του ΔΠΘ σε θέματα ΚΑΛΟ. 

Ολοκληρώνοντας τον κύκλο των χαιρετισμών, ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης, Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας και Κοινωνικής Οικονομίας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης Αλέξανδρος Ιωσηφίδης ομολόγησε πως νωρίτερα δεν είχε ιδιαίτερη επαφή με την ΚΑΛΟ, ωστόσο είπε ότι είναι σε θέση να αναγνωρίσει πως τα εγχειρήματα ΚΑΛΟ μπορούν να δημιουργήσουν ευκαιρίες ώστε η νέα γενιά να μείνει στην Ελλάδα και να μπορεί να απασχοληθεί. Σχολίασε μάλιστα πως, εφόσον είμαστε αρκετά πίσω στην ΚΑΛΟ, έχουμε περιθώριο να κάνουμε ακόμη πολλά βήματα!

Αριστερά: Σοφία Αδάμ, Γιάννης Χαρχαντής, Λουίζα Σαλτσίδου. Δεξιά: Αλέξανδρος Ιωσηφίδης (πρώτη σειρά, δεξιά).

Την πραγματική εισαγωγή στο θέμα έκανε ο Γιώργος Μελισσουργός από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ, ο οποίος επεξήγησε τις βασικές έννοιες της ΚΑΛΟ, έδωσε παραδείγματα επιτυχημένων συνεργατικών εγχειρημάτων στον τομέα της δημιουργικής οικονομίας και αναφέρθηκε σε ένα νέο μοντέλο συνεργασίας, αυτό του ανοιχτού συνεταιρισμού. Συγκεκριμένα τόνισε πως οι ανοιχτοί συνεταιρισμοί και τα δίκτυα φορέων μπορεί να έχουν πολλαπλά οφέλη για τα μέλη τους, προσφέροντάς τους π.χ. κοινές υπηρεσίες marketing και οικονομικής διαχείρισης, κοινούς χώρους εργασίας, δυνατότητες κατάρτισης, ψηφιακές πλατφόρμες και άλλα. Κατέληξε μάλιστα πως όλα αυτά μπορούν να έχουν εφαρμογή και στην Κομοτηνή, μέσα από ένα νέο συνεργατικό makerspace που προβλέπεται να δημιουργηθεί.

Το εργαστήρι ξεκίνησε με τη λεγόμενη «ανθρώπινη βιβλιοθήκη», όπου εκπρόσωποι από βιοποριστικά συνεργατικά εγχειρήματα που συμμετείχαν στην εκδήλωση εξηγούσαν στο κοινό με τι αντικείμενα ασχολούνται, πώς λειτουργούν στην πράξη και πώς παίρνονται οι αποφάσεις στα συλλογικά αυτά εγχειρήματα. Πήραν μέρος οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις Dot2Dot, BlueChain, Το Πλέτενο και Οξυγόνο. 

Στο δεύτερο μέρος οι νέοι και οι νέες της Κομοτηνής αναφέρθηκαν σ’ αυτά που τους απασχολούν, στις προτεραιότητές τους και στις τοπικές προκλήσεις, υπογραμμίζοντας ζητήματα όπως η προσβασιμότητα, τα αδέσποτα, οι μετακινήσεις, η ένταξη μειονοτήτων, ο ρατσισμός. Αφού χωρίστηκαν σε ομάδες, η καθεμία από αυτές επέλεξε μία από τις παραπάνω προκλήσεις της τοπικής κοινωνίας προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα υποθετικό εγχείρημα ΚΑΛΟ το οποίο θα μπορούσε να ανταποκριθεί σ’ αυτήν. 

Κάθε ομάδα είχε έναν μέντορα από τα παρευρισκόμενα εγχειρήματα ΚΑΛΟ, ο οποίος κατεύθυνε τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες να βρουν απαντήσεις όσον αφορά τέσσερα πεδία: τη δυνητική πελατεία, το προϊόν-υπηρεσία, τα ωφελούμενα άτομα, το πρώτο βήμα που θα πρέπει να γίνει. Οι ιδέες που τελικά παρουσιάστηκαν αφορούσαν θεματικές σχετικές με την προσβασιμότητα, τα αδέσποτα και τις ψυχαγωγικές ευκαιρίες για τους νέους της Κομοτηνής. Η διαδικασία είχε χιούμορ, χαμόγελα, διαδραστικά εργαλεία και πολύ χώρο για γνωριμίες και ανάπτυξη σχέσεων. 

Εικόνες από το εργαστήριο.

Δεν γνωρίζουμε αν κάποια στιγμή θα δούμε ένα από αυτά τα εγχειρήματα να υλοποιούνται. Από τη δίωρη διαδικασία όμως είμαστε σίγουροι πως το εργαστήριο πέτυχε τον σκοπό του: οι νέοι και οι νέες που συμμετείχαν εξοικειώθηκαν με την έννοια της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, γνώρισαν μια διαφορετική επιχειρηματικότητα που λαμβάνει υπόψη της και άλλες παραμέτρους πέραν του οικονομικού κέρδους, ενώ συζήτησαν για ιδέες και πράγματα που θα μπορούσαν οι ίδιοι και οι ίδιες να κάνουν. 

Το πιο σημαντικό κατά τη γνώμη μου είναι πως συζητήθηκε το «πρώτο βήμα», δηλαδή η ελάχιστη κίνηση που μπορούμε να κάνουμε για να φτάσουμε πιο κοντά στην υλοποίηση μιας ιδέας. Νομίζω πως μπήκε ο σπόρος και τώρα περιμένουμε μαζί τους καρπούς από τη δουλειά μας – και προσωπικά, ανυπομονώ!