ΑΡΘΡΟ
Όλοι και όλες γνωρίζουμε τη συναρπαστική ατμόσφαιρα στα μουσικά φεστιβάλ: δυνατή μουσική, ωραίο θέαμα, δροσερές μπίρες και ποτά. Δυστυχώς όμως η τελευταία αυτή απόλαυση συνοδεύεται από έναν τεράστιο όγκο πλαστικών ποτηριών, από τα οποία ένα πολύ μικρό μέρος ανακυκλώνεται αποτελεσματικά και το μεγαλύτερο ποσοστό καταλήγει στο περιβάλλον. Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΕ, το πραγματικό ποσοστό ανακύκλωσης στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 16%.
Όλοι και όλες γνωρίζουμε τη συναρπαστική ατμόσφαιρα στα μουσικά φεστιβάλ: δυνατή μουσική, ωραίο θέαμα, δροσερές μπίρες και ποτά. Δυστυχώς όμως η τελευταία αυτή απόλαυση συνοδεύεται από έναν τεράστιο όγκο πλαστικών ποτηριών, από τα οποία ένα πολύ μικρό μέρος ανακυκλώνεται αποτελεσματικά και το μεγαλύτερο ποσοστό καταλήγει στο περιβάλλον. Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΕ, το πραγματικό ποσοστό ανακύκλωσης στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 16%.
Με τους επιστήμονες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την πλαστική ρύπανση, πολλοί κλάδοι της βιομηχανίας, όπως αυτός που σχετίζεται με τις μεγάλες συναυλίες, ψάχνουν να βρουν λύσεις προς τη λογική των μηδενικών απορριμμάτων (zero waste).
Η μουσική κοινότητα, συχνά πρωτοπόρος σε κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, είναι φανερό πως έχει αρχίσει να ενδιαφέρεται ενεργά για την επίδρασή της στην κλιματική κρίση και σε σχετικούς τομείς όπως η πλαστική ρύπανση. Πολλοί καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες ήδη προσπαθούν να οργανώσουν περιοδείες με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα, είτε με τη μείωση της απαιτούμενης ενέργειας σε συνδυασμό με τη χρήση ΑΠΕ, είτε με τη μείωση του πλαστικού και των απορριμμάτων γενικότερα. Ένα καλό παράδειγμα είναι το συγκρότημα των Massive Attack, οι οποίοι μέσα από μια πορεία κλιματικού ακτιβισμού 25 χρόνων και σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα υποσχέθηκαν για τον Αύγουστο του 2024 τη χαμηλότερη σε εκπομπές μουσική διοργάνωση που έχει καταγραφεί – μια μεγάλη συναυλία 30.000 ατόμων στην πόλη όπου δημιουργήθηκαν, το Bristol του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η παραγωγή απορριμμάτων, πλαστικών ως επί το πλείστον, αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για τις διοργανώσεις που θέλουν να κινηθούν σε μια πιο φιλική προς το περιβάλλον κατεύθυνση. Ένα κυκλικό μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο για κάθε μουσικό ή άλλο φεστιβάλ, προσφέροντας πολλά οφέλη, περιβαλλοντικά και μη.
Νομοθεσία και δυσκολίες στην εφαρμογή της
Το 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε το πλαίσιο παρακολούθησης της κυκλικής οικονομίας, το οποίο είχε εγκριθεί το 2018. Το αναθεωρημένο πλαίσιο παρακολούθησης προσθέτει νέους δείκτες, όπως το αποτύπωμα υλικών και κατανάλωσης και η παραγωγικότητα των πόρων, αλλά επίσης βάζει στην εξίσωση και δείκτες που συνδέονται με την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων. Το νέο πλαίσιο είναι βασικό στοιχείο της γενικής κατεύθυνσης προς μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη μέχρι το 2050 μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Το πλαστικό σαν υλικό, σύμφωνα με τις επιστημονικές μελέτες, συνδέεται με αρκετές επιζήμιες επιπτώσεις σε περιβάλλον και ανθρώπους σε όλα τα στάδια παραγωγής του (μπορείς να διαβάσεις αναλυτικά τον Άτλαντα του Πλαστικού)
Η Ελλάδα, αν και διαθέτει Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο σχετικά με την εφαρμογή ενός τέτοιου κυκλικού μοντέλου, καθώς αντιμετωπίζει αρκετές δυσκολίες στην εφαρμογή νομικών πλαισίων για τη μείωση των αποβλήτων, όπως είναι π.χ. ο νόμος για τα πλαστικά μιας χρήσης. Στις δυσκολίες αυτές συμπεριλαμβάνονται και τα διάφορα «παραθυράκια» που έχουν εφευρεθεί με σκοπό να συνεχιστεί η πλαστική κατάχρηση. Πολύ χαρακτηριστική περίπτωση είναι τα πλαστικά καλαμάκια, τα οποία με την ταμπέλα «επαναχρησιμοποιούμενα» ξαναγύρισαν στην αγορά μετά την απαγόρευσή τους διά νόμου το 2020. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μάλιστα αναγκάστηκε να δημοσιεύσει εγκύκλιο με την οποία αποσαφηνίζεται ο χαρακτηρισμός για τα καλαμάκια ως επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα, κάτι που δεν είχε κάνει εδώ και χρόνια παρά τις παραινέσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων.
|
|
Ευαισθητοποίηση, ενεργοποίηση και πρακτικές λύσεις
Το γραφείο του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στη Θεσσαλονίκη, αναγνωρίζοντας την ανάγκη της εκπαίδευσης των πολιτών προς μια πραγματικότητα με λιγότερα πλαστικά απορρίμματα, συμμετείχε στο Thessaloniki Street Food Festival 2024, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο. Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ υπογραμμίστηκαν συγκεκριμένες προτάσεις για την πλαστική ρύπανση μέσα από την καμπάνια Celebrate Awareness, με αποκορύφωμα το Upcycled Garden, κατασκευασμένο από πλαστικά ποτήρια μπίρας που χρησιμοποιήθηκαν στο φεστιβάλ της προηγούμενης χρονιάς. Στόχος της δράσης ήταν η ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των επισκεπτών του φεστιβάλ ως προς την κατανάλωση του πλαστικού μιας χρήσης και η ανάδειξη της επαναχρησιμοποίησης και της μεταποίησης του υλικού.
Πέραν αυτού, συγκεντρώθηκαν αρκετές πληροφορίες, εμπειρία και έμπνευση, ώστε να συνταχθεί το αμέσως επόμενο διάστημα ένα εγχειρίδιο που θα χρησιμεύσει ως πρακτικός οδηγός για όλες τις μεγάλες μαζικές διοργανώσεις που θέλουν να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους και να λειτουργήσουν προς μια zero waste κατεύθυνση.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται μικρά και μεγάλα βήματα προς την κατανόηση των επιπτώσεων που έχει το πλαστικό στο περιβάλλον και, σε συνδυασμό με την εκπαίδευση των πολιτών και την πολιτική βούληση, να διαμορφωθούν μονοπάτια προς φεστιβάλ και διοργανώσεις με ελάχιστα ή και καθόλου πλαστικά απορρίμματα.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|