Το παρόν και το μέλλον της Ενέργειας των Πολιτών

Η ενέργεια στα χέρια των πολιτών – ένα μέλλον ορατό και εφικτό στην εποχή μας! Οι βάσεις για την πορεία προς αυτό έχουν μπει ήδη, τουλάχιστον στην Ευρώπη, με τη «δέσμη μέτρων για τον χειμώνα», την οποία ανήγγειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη του 2016 και στην οποία αναγνωρίζεται η παραγωγή, κατανάλωση, αποθήκευση και πώληση καθαρής ενέργειας από κοινότητες παραγωγών-καταναλωτών. Παρ’ όλα αυτά, για να γίνει το όραμα πραγματικότητα, απαιτούνται ακόμη κρίσιμες πολιτικές τομές τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η πραγματοποίηση του οράματος προϋποθέτει, κυρίως, ενεργούς πολίτες αποφασισμένους να διεκδικήσουν συλλογικά και να αναλάβουν οι ίδιοι την υπόθεση της ενεργειακής μετάβασης σε πράσινες μορφές ενέργειας με δημοκρατικό πρόσημο. Διότι στην καρδιά ενός αποκεντρωμένου ενεργειακού συστήματος βρίσκεται μια κοινότητα παραγωγών-καταναλωτών που αποκτά και διαχειρίζεται υπεύθυνα την ενεργειακή αυτονομία της: ελέγχει και ρυθμίζει την παραγωγή και την ιδιοκατανάλωση ενέργειας και ανταλλάσσει την πλεονάζουσα ενέργεια με άλλες παρόμοιες κοινότητες.

Το όραμα και τη στρατηγική προς αυτό το ενεργειακό μέλλον περιγράφει και αναλύει η γερμανική οργάνωση «Συμμαχία για την Ενέργεια των Πολιτών», σε έκδοση που επιμελήθηκε και δημοσίευσε στα γερμανικά. Αν και η ανάλυση αναφέρεται στην πραγματικότητα της Γερμανίας, της χώρας η οποία πρωτοστατεί στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης, το όραμα του μελλοντικού αποκεντρωμένου ενεργειακού συστήματος με πυρήνα κοινότητες παραγωγών-καταναλωτών είναι πανευρωπαϊκό. Γι’ αυτόν τον λόγο, και με την ελπίδα να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολίτες και πολιτικούς και στην Ελλάδα, αποφασίσαμε να μεταφράσουμε και να εκδώσουμε στα ελληνικά αυτήν την έκδοση.

Η Ελλάδα, με τους φυσικούς πόρους που διαθέτει για παραγωγή καθαρής ενέργειας σε προσιτές τιμές στα νησιά και στην ηπειρωτική χώρα, έχει τη δυνατότητα, ακολουθώντας μια συνεπή και οικολογικά υπεύθυνη ενεργειακή πολιτική, να εξασφαλίσει την ενεργειακή της αυτάρκεια σε ένα ορατό μέλλον. Τα οφέλη από τη μεταστροφή του ενεργειακού προσανατολισμού είναι πολλαπλά, τόσο ως προς την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας όσο και ως προς την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, την οποία αντιμετωπίζει σημαντικό τμήμα της κοινωνίας.

Το πρόσφατο νομοσχέδιο για τις «ενεργειακές κοινότητες» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προβλέπει τη δημιουργία τοπικών ενεργειακών συνεταιριστικών ενώσεων πολιτών και δήμων, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που χάραξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παρά τις όποιες αδυναμίες και ελλείψεις του, όπως για παράδειγμα την ασάφεια που αφήνει ως προς την δυνατότητα προώθησης και συμβατικών πηγών ενέργειας από ενεργειακές κοινότητες, το νομοσχέδιο αποτελεί μια καλή αρχή, την οποία πρέπει να ακολουθήσουν και άλλες νομοθετικές πρωτοβουλίες για να γίνει πραγματικότητα το όραμα της δημοκρατικής ενεργειακής μετάβασης στη χώρα.

Όλα όμως θα εξαρτηθούν από τους ίδιους τους πολίτες και τη δική τους κινητοποίηση. Ελπίζουμε το όραμα της γερμανικής «Συμμαχίας» να αποτελέσει έμπνευση για μια ελληνική «Συμμαχία για την Ενέργεια των Πολιτών».

H έκδοση διατίθεται δωρεάν, κατόπιν παραγγελίας στο info[@]gr.boell.org

_______________________________________________________

H έκδοση με πρωτότυπο τίτλο Βürgerenergie, Heute und Morgen κυκλοφόρησε πρώτη φορά στις αρχές του 2017, στα γερμανικά, από την οργάνωση Συμμαχία για την Ενέργεια των Πολιτών (Bündnis Bürgerenergie e.V. – BBEn).