ΑΡΘΡΟ
Χρήσιμοι καρποί αλλά και θεμέλια για το μέλλον προέκυψαν κατά τη δεύτερη χρονιά υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος «Η σχολική κοινότητα προστατεύει το κλίμα», το οποίο πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης. Οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα έκαναν έρευνα αλλά και συγκεκριμένες προτάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολικών κτιρίων τους, ενώ οι δήμοι στους οποίους ανήκουν τα σχολεία υποδέχτηκαν αυτές τις προτάσεις με μεγάλη θέρμη και ειδικά στην περίπτωση του Χαλανδρίου εξετάζεται σοβαρά η επέκταση του προγράμματος σε όλα τα σχολεία του δήμου!
Όταν οι δημοτικές αρχές εκτιμούν τον κόπο και τις ιδέες των νέων ανθρώπων και τους πλησιάζουν με έναν όσο το δυνατόν πιο ισότιμο τρόπο, τότε αυτό σημαίνει ότι κάτι καλό και σοβαρό έχει συμβεί. Και είναι απολύτως βέβαιο ότι η εμπιστοσύνη και η στήριξη που τους δείχνουν σήμερα θα δώσει απτά αποτελέσματα αύριο…
«Η σχολική κοινότητα προστατεύει το κλίμα» είναι ένα σχετικά καινούργιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου με σκοπό να μάθουν και να κατανοήσουν το φλέγον ζήτημα της κλιματικής και της ενεργειακής κρίσης και να αναζητήσουν λύσεις εφαρμόσιμες στην καθημερινότητα. Παράλληλα, το πρόγραμμα έχει στόχο να εκπαιδεύσει εκπαιδευτικούς και μαθητές/μαθήτριες στη λήψη αποφάσεων με συμμετοχικότητα, συναίνεση και συμπερίληψη. Το 2022-23 ήταν η πρώτη σχολική χρονιά υλοποίησής του και τα αποτελέσματα για τα περίπου 16 σχολεία όλης της Ελλάδας που συμμετείχαν ήταν πολύ ενθαρρυντικά όσον αφορά τους δύο παραπάνω στόχους, δηλαδή την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και τη δημοκρατική εκπαίδευση.
Τη φετινή σχολική χρονιά 2023-24 ο σχεδιασμός άλλαξε ελαφρώς και έγινε πιο στοχευμένος: για την υλοποίηση του προγράμματος επιλέχθηκαν έξι σχολεία σε μόνο δύο δήμους της χώρας, οι οποίοι όμως είχαν αποδείξει εμπράκτως την ευαισθητοποίησή τους στα περιβαλλοντικά θέματα και την πρόθεσή τους να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες δράσεις. Αυτοί ήταν ο δήμος Χαλανδρίου στην Αττική και ο δήμος Νεάπολης-Συκεών στη Θεσσαλονίκη.
Επί πολλούς μήνες οι σχολικές κοινότητες του 4ου, του 7ου και του 8ου Γυμνασίου Χαλανδρίου, του 1ου Γυμνασίου Νεάπολης, του 1ου Γυμνασίου Πεύκων και του 3ου Γυμνασίου Συκεών ασχολήθηκαν σε βάθος με το κλίμα και την ενέργεια, έκαναν επισταμένη έρευνα για την ενεργειακή κατάσταση των σχολικών κτιρίων τους και πρότειναν τις δικές τους ιδέες για την εξοικονόμηση ενέργειας, την ενεργειακή αναβάθμιση και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του σχολείου τους. Επιπλέον, σχεδίασαν και ίδρυσαν εικονικές ενεργειακές κοινότητες, μαθαίνοντας έτσι από πρώτο χέρι τι σημαίνει να παράγουμε οι ίδιοι και οι ίδιες την ενέργεια που καταναλώνουμε, με τρόπο βιώσιμο που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον και το κλίμα, αποτελώντας ισότιμα μέλη μιας δημοκρατικής κοινότητας με κοινούς στόχους που παίρνει η ίδια τις αποφάσεις για πράγματα που την αφορούν.
Σε υψηλό επίπεδο η εκπροσώπηση του δήμου Χαλανδρίου στη συνάντηση με τα σχολεία
Κορύφωση της δουλειάς που έκαναν οι σχολικές κοινότητες ήταν οι επίσημες συναντήσεις που πραγματοποίησαν με τους αντίστοιχους δήμους, όπου τα δύο μέρη είχαν τη δυνατότητα να μιλήσουν, να ακούσουν και να αλληλεπιδράσουν. Οι συγκεκριμένοι δήμοι άλλωστε, όπως αναφέρθηκε ήδη παραπάνω, είναι πολύ ευαισθητοποιημένοι σε κλιματικά ζητήματα και έχουν προχωρήσει ήδη σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών και δράσεων πρωτοποριακών για τα ελληνικά δεδομένα. Πιο συγκεκριμένα, ο δήμος Χαλανδρίου βρίσκεται αρκετά κοντά στο να δημιουργήσει μια ενεργειακή κοινότητα όπου θα μπορούν να συμμετάσχουν και οι δημότες του, ενώ ο δήμος Νεάπολης-Συκεών συγκροτεί διαδημοτική ενεργειακή κοινότητα μαζί με τον δήμο Σιθωνίας Χαλκιδικής.
Η συνάντηση με τη δημοτική αρχή του Χαλανδρίου έγινε στις 24 Απριλίου 2024, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου. Ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδει ο δήμος Χαλανδρίου σ’ αυτό το πρόγραμμα είναι η εκπροσώπησή του σε πολύ υψηλό επίπεδο, από τέσσερις αντιδημάρχους (Τεχνικής Υπηρεσίας Έλενα Χριστούλη, Παιδείας και ΚΕΠ Ευθύμιος Κουράσης, Πολιτισμού Χριστίνα Μαχαίρα, Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος Χάρης Μαυρουδής), την πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Τάνια Καραγιάννη και τον μηχανικό του Δήμου Κωστή Μασούρα. Ο ίδιος ο δήμαρχος Χαλανδρίου άλλωστε, Σίμος Ρούσσος, σημείωσε με αφορμή την εκδήλωση πως «η συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών στα ζητήματα που τους αφορούν είναι ένα σημαντικό βήμα, ώστε να έχουμε στο μέλλον ενεργούς πολίτες», ενώ διαβεβαίωσε πως «ο δήμος Χαλανδρίου στηρίζει την προσπάθεια ευαισθητοποίησης των μαθητών για το κλίμα». Καθόλου περίεργο λοιπόν που κατά την εκδήλωση ανακοινώθηκε επισήμως πως ο δήμος προτίθεται να επεκτείνει το πρόγραμμα αυτό σε όλα τα σχολεία της πόλης.
Κατά τα άλλα, οι εκπρόσωποι των σχολείων του Χαλανδρίου συνομίλησαν με τους αιρετούς για την εμπειρία συμμετοχής τους στο πρόγραμμα, παρουσίασαν τα αποτελέσματα του εργαστηρίου για τις ενεργειακές κοινότητες, ενώ οι σκέψεις και οι προτάσεις τους για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των σχολικών κτιρίων καταγράφηκαν από την Τεχνική Υπηρεσία και θα αξιολογηθούν.
Ο δήμος Νεάπολης-Συκεών ζητά γραπτώς τις προτάσεις των παιδιών
Όσον αφορά την περιοχή της Θεσσαλονίκης, η συνάντηση δικτύωσης μεταξύ των σχολείων του δήμου Νεάπολης-Συκεών που υλοποιούν το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024. Ο αντιδήμαρχος Παιδείας Μιχάλης Βουλγαρίδης και ο αναπληρωτής προϊστάμενος Αυτοτελούς Τμήματος Προγραμματισμών Γιάννης Πολυχρονιάδης ενημέρωσαν τους μαθητές και τις μαθήτριες για τα έργα του δήμου που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση και ιδίως για το έργο της Διαδημοτικής Ενεργειακής Κοινότητας. Οι εκπρόσωποι των σχολείων της περιοχής που συμμετέχουν στο πρόγραμμα παρουσίασαν τα συμπεράσματά τους από την έρευνα για την ενεργειακή κατάσταση των σχολικών κτιρίων τους, μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους από το πρόγραμμα και πρότειναν λύσεις και καλές πρακτικές για την εξοικονόμηση ενέργειας στο σχολικό κτίριο, τις οποίες ο δήμος ζήτησε να παραδώσουν σε έντυπη μορφή, ώστε να υπάρξουν ενδεχόμενες ρυθμίσεις ή βελτιώσεις εντός των σχολικών κτιρίων!
Εκτός από την ενασχόλησή τους με το κλίμα και την ενέργεια, πάντως, ένα πραγματικά μεγάλο κέρδος για τους μαθητές και τις μαθήτριες όλων των σχολείων που συμμετείχαν, Αττικής και Θεσσαλονίκης, ήταν η δημοκρατική τους ευαισθητοποίηση, η αίσθηση της κοινότητας και η συνειδητοποίηση ότι η συλλογικότητα είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των κάθε είδους προκλήσεων. Αυτό ήταν κάτι απολύτως εμφανές στις παραπάνω συναντήσεις, ενώ χαρακτηριστικές ήταν και κάποιες φράσεις που ακούστηκαν, όπως: «Αυτό δεν είναι μόνο δική μου δουλειά, εδώ εκπροσωπώ όλους τους συμμαθητές μου» ή «Θέλουμε να βοηθήσουμε όλα τα σχολεία, όχι μόνο το δικό μας, να καταφέρουν να γίνουν ενεργειακά αυτόνομα»!
Την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος στο Χαλάνδρι έχει αναλάβει η Community Energy River και στον δήμο Νεάπολης-Συκεών η «ΑΝΤΙΓΟΝΗ - Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία». Το έργο πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος: https://thess.climateschools.gr/
