Στέγαση για όλους: χτίζοντας γέφυρες για προσβάσιμη και οικονομικά προσιτή στέγαση στην Ευρώπη
Συντονισμός: Δρ Γιώργος Χατζηνάκος, Δρ Μαρία Καραγιάννη
Η αναζήτηση αξιοπρεπούς και οικονομικά προσιτής στέγασης φαίνεται να είναι ένας κοινός και επίμονος αγώνας των Ευρωπαίων πολιτών. Ο αστικός εξευγενισμός, η μετατόπιση των κατοίκων, η τουριστικοποίηση και η κυριαρχία του airbnb σχηματίζουν ένα ασφυκτικό πέπλο γύρω από τόπους, κοινότητες, οικογένειες και ιδιαίτερα νέους ανθρώπους, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, τις αναλύσεις και τις προσωπικές μαρτυρίες που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου. Αυτή η ζοφερή εικόνα μπορεί να αντιμετωπιστεί με παρεμβάσεις στους δρόμους και τις γειτονιές μας, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αναγκαίες αλλαγές στον τρόπο ζωής προς την κατεύθυνση καινοτόμων και οικονομικά προσιτών μοντέλων κοινής διαβίωσης. Η υπόθεση αυτή υποστηρίχθηκε από πολυάριθμα παραδείγματα, ωστόσο οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες εξέφρασαν ανησυχίες, καθώς ακόμη και τα κοινωνικά υπεύθυνα έργα έχουν τη δυνατότητα να πυροδοτήσουν φαινόμενα εξευγενισμού. Η συνεχιζόμενη συζήτηση γύρω από το ζήτημα των απαλλοτριώσεων στο Βερολίνο, την οποία μοιράστηκε ένας συμμετέχων, εμπλούτισε τη συζήτηση λίγο πριν από το τελευταίο μέρος του εργαστηρίου, που είχε ως στόχο τη σύνταξη μιας διακήρυξης με συμμετοχικό τρόπο.
Η αίθουσα με τα πολύχρωμα παράθυρα, που αντηχούσε ακόμη τα γέλια, τους φόβους και την ενέργεια των μικρών μαθητών που κάποτε κατέκλυζαν το πρώην νηπιαγωγείο όπου διεξήχθη το εργαστήριο, γέμισε από τη συλλογική σοφία αυτού του ενθουσιώδους μωσαϊκού ανθρώπων με τις φρέσκες ιδέες, τις διαφορετικές εμπειρίες και τα κοινά όνειρα. Η στέγαση αποτελεί εγγύηση της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που βασίζονται στην κοινότητα και τον πολιτισμό! Ως τέτοια, πρέπει να ωφελεί το κοινό καλό έναντι του κέρδους – να είναι προσιτή, προσβάσιμη και χωρίς αποκλεισμούς, να υποστηρίζει τις ανάγκες διαφορετικών ομάδων και ειδών, να συμβάλλει σε έναν υγιή πλανήτη και στην ανθρώπινη ευημερία, ενώ παράλληλα να συνδέεται με τον αστικό ιστό, το τοπίο, την ιστορία και την ταυτότητα του τόπου.
Για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης απαιτούνται καινοτόμα κοινοτικά στεγαστικά πλαίσια, διαμορφωμένα με συμμετοχικούς τρόπους, βασισμένα στην έρευνα και την εκτίμηση των αναγκών, καθώς και στοχευμένα εργαλεία οικονομικής στήριξης (όσον αφορά ενοικιαστές και ιδιοκτήτες), με μια προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω και με τη συμμετοχή διαφορετικών ενδιαφερόμενων μερών. Επιπλέον, διατυπώθηκαν συγκεκριμένες προτάσεις για την αποθάρρυνση της αστικής επέκτασης, όπως η επαναχρησιμοποίηση ή η αλλαγή χρήσης των υφιστάμενων κτιρίων, ένας κανονισμός της ΕΕ που να επιβάλλει πρόστιμα στα κράτη μέλη για τη μη αξιοποίηση των κενών κατοικιών, και σχέδια σε εθνικό επίπεδο που να ορίζουν την αναλογία υφιστάμενων κατοικιών - νέων κτιρίων. Τέλος, η κοινωνική στέγαση μπορεί να ενισχυθεί μέσα από την επιβολή ενός κοινωνικού τέλους για τις μεγάλες επιχειρήσεις με αντάλλαγμα φορολογικές εκπτώσεις.