Μια πράσινη συμφωνία για την Ελλάδα
Διαχρονικά, είναι συχνό φαινόμενο νομοθετικές πρωτοβουλίες που υιοθετούνται στις Βρυξέλλες να εκλαμβάνονται από τους πολίτες των κρατών-μελών της Ε.Ε. ως αφηρημένα μέτρα, τα οποία δεν είναι σαφές πώς επηρεάζουν τη ζωή τους. Έτσι, παραμένει πρόκληση το πώς η ευρωπαϊκή διάσταση εγγράφεται στη συνείδηση των πολιτών, όταν η συζήτηση δεν αφορά έργα υποδομής με φυσική υπόσταση.
Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από συμβάντα απαίτησαν γρήγορη και συντονισμένη δράση από τις Βρυξέλλες για την αντιμετώπιση ζητημάτων που δεν βρίσκονταν στην Ευρωπαϊκή ατζέντα. Η πανδημία, πέρα από τη συνεργασία στην παρασκευή και διανομή των εμβολίων, πυροδότησε και τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η ρωσική εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία με τη συνακόλουθη ενεργειακή κρίση οδήγησαν στο σχέδιο REPowerEU, που επιδιώκει να θέσει ένα πλαίσιο για την ενεργειακή ασφάλεια με τρόπο οικονομικά προσιτό και βιώσιμο.
Αρκετά πριν από αυτά τα γεγονότα, στις 11 Δεκεμβρίου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μία από τις πρώτες σημαντικές ανακοινώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίαζε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (ΕΠΣ). Αυτό το φιλόδοξο και πολύπλευρο σχέδιο αποσκοπούσε να αποτελέσει τον οδηγό προκειμένου να αναδειχθεί η Ευρώπη πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος. Στην πορεία, συνδέθηκε και με τα βήματα αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19 και με τα μέτρα που ελήφθησαν για την ενεργειακή κρίση.
Το παρόν policy brief προσεγγίζει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το σχέδιο-οδηγό προς την κλιματική ουδετερότητα της Ευρώπης, μέσα από τη δυναμική που θα μπορούσε να λάβει στο ελληνικό εθνικό πλαίσιο. Μετά τα πρώτα βήματα που περιλάμβαναν μια σειρά θεματικών άρθρων και μια δημόσια εκδήλωση, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα μας, το παρόν policy brief προτείνει πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί με τον καλύτερο τρόπο από την ΕΠΣ. Με δεδομένο ότι ερχόμαστε αντιμέτωποι/ες με τη νέα πραγματικότητα των διαρκών και παράλληλων κρίσεων (permacrisis), είναι σημαντικό να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τόσο ως πολίτες όσο και πολύ περισσότερο ως αρχές, την εστίασή μας σε όσα πρέπει να γίνουν για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Της κρίσης που συνιστά πλέον το υπόβαθρο της καθημερινότητάς μας και μας καλεί να αλλάξουμε δραστικά τον τρόπο που κάνουμε τα πράγματα. Ας αξιοποιήσουμε τα εργαλεία που έχουμε στα χέρια μας, όπως την ΕΠΣ.
Product details
Table of contents
1. Τι είναι η Πράσινη Συμφωνία; 8
2. Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της οικονομίας 10
2.1 Ενέργεια 11
2.1.1 Ποιο είναι το κλιματικό αποτύπωμα της ενέργειας; 11
2.1.2 Ποιοι είναι οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας για την ενέργεια; 12
2.1.3 Προσοχή στο Κενό! Πράσινη Συμφωνία και ενεργειακή φτώχεια 12
2.1.4 Προτεινόμενο Σχέδιο Δράσης για την Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας 13
2.1.5 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως η Κοπεγχάγη (Δανία) 15
2.2 Αγροτικός τομέας 15
2.2.1 Ποιο είναι το κλιματικό αποτύπωμα της αγροτικής παραγωγής; 15
2.2.2 Ποιοι είναι οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας για τον αγροτικό τομέα; 16
2.2.3 Προσοχή στο Κενό! Η Πράσινη Συμφωνία και η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 17
2.2.4 Προτεινόμενο Σχέδιο Δράσης για την Ελλάδα στον αγροτικό τομέα 18
2.2.5 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως η Green Earth Organics (Γκαλγουέι, Ιρλανδία) 19
2.3 Μεταφορές 19
2.3.1 Ποιο είναι το κλιματικό αποτύπωμα των μεταφορών; 19
2.3.2 Ποιοι είναι οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας για τον τομέα των μεταφορών; 19
2.3.3 Προσοχή στο Κενό! Η Πράσινη Συμφωνία και η παντοκρατορία του Ι.Χ. 20
2.3.4 Προτεινόμενο Σχέδιο Δράσης για την Ελλάδα στον τομέα των μεταφορών 20
2.3.5 Καλές Πρακτικές: Κάν’ το όπως το Westhafen (Behala) (Βερολίνο, Γερμανία) 22
2.4 Από τη Γραμμική Οικονομία στην Κυκλική Οικονομία 22
2.4.1 Ποια είναι η σημερινή κατάσταση; 23
2.4.2 Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για την Κυκλική Οικονομία 23
2.4.3 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως η Ecoelastika (Ελλάδα) 24
3. Η Πράσινη Συμφωνία και ο μετασχηματισμός της κοινωνίας 25
3.1 Προετοιμάζοντας τους Έλληνες «πράσινους» πολίτες του 2050 26
3.1.1 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως η Φερράρα (Ιταλία) 28
3.2 Η Πράσινη Συμφωνία και η ισότητα των φύλων 29
3.2.1 Μια Πράσινη Συμφωνία για όλα τα φύλα 29
3.2.2 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως η Αυστρία 30
3.3 Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Αυτοδιοίκηση 31
3.3.1 Για μια Πράσινη Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση 31
3.3.2 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως η Γάνδη (Βέλγιο) 32
3.4 Η Πράσινη Συμφωνία και η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ) 32
3.4.1 Πώς μπορεί να συνεισφέρει η ΚΑΛΟ στην Πράσινη Συμφωνία; 34
3.4.2 Ενισχύοντας την ΚΑΛΟ στην Ελλάδα 35
3.4.3 Καλές πρακτικές: Κάν’ το όπως οι Από Κοινού – Κοινωνικός Συνεταιρισμός Αυτάρκειας, Κρήτη (Ελλάδα) 36
Αντί επιλόγου: Μία ΝΕΑ Πράσινη Συμφωνία(;) 38