1000 όνειρα. Από τους πρόσφυγες, για τους πρόσφυγες
Ιστορίες από τη ΛΟΑΤΚΙ+ προσφυγική εμπειρία
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Re-act! Ιδέες στην πράξη» και με την ευγενική υποστήριξη του MOMus - Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης διοργανώσαμε μια έκθεση φωτογραφίας στο κτίριο του πρώην Βρεφονηπιακού σταθμού στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, με τίτλο: «1000 Όνειρα – Από τους πρόσφυγες για τους πρόσφυγες – Ιστορίες από τη ΛΟΑΤΚΙ+ προσφυγική εμπειρία».
Τα «1000 Όνειρα» είναι ένα πρότζεκτ που πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου από ανθρώπους με προσφυγικό υπόβαθρο και αφηγείται ιστορίες προσφύγων σε όλη την Ευρώπη. Ενώ η εικόνα μας για την προσφυγική εμπειρία προέρχεται τις περισσότερες φορές από ιστορίες που διηγούνται άλλοι, δημιουργώντας συχνά ελλιπείς και προκατειλημμένες αντιλήψεις, τα «1000 Όνειρα» μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε τις ιστορίες των προσφύγων και μεταναστών και να μάθουμε για αυτούς, τα όνειρα και τη δύναμή τους. Ως Ίδρυμα Heinrich Böll είχαμε την τιμή και τη χαρά να παρουσιάσουμε για πέντε ημέρες στη Θεσσαλονίκη μια επιλογή από αυτές τις προσωπογραφίες και ιστορίες οι οποίες προέρχονται από τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.
Η έκθεσή μας ξεκίνησε με μια εναρκτήρια ομιλία στις 30 Ιουνίου. Με συντονίστρια τη Δέσποινα Συρρή, η οποία είναι η ιδρύτρια της Συμβίωσης – Σχολή Πολιτικών Σπουδών, μακροχρόνιου συνεργάτη του Ιδρύματος Heinrich Böll στην Ελλάδα, είχαμε τρεις καλεσμένους που συμμετείχαν με φυσική και διαδικτυακή παρουσία: τον William Lounsburry από τη Witness Change, τη μη κερδοσκοπική οργάνωση που βρίσκεται πίσω από το πρόγραμμα «1000 Όνειρα», την Αικατερίνη Γεωργιάδου, Ελληνίδα δικηγόρο και νομική ακτιβίστρια που έχει συμβάλει με στρατηγικές δικαστικές διαδικασίες στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ προσφύγων και αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, και το Baxi, queer μη δυαδικό άτομο με μεταναστευτικό υπόβαθρο και έν@ από τους φωτογράφους της έκθεσής μας.
Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στην όμορφη καφετέρια του MOMus - Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, με τη συμμετοχή επισκεπτών από όλη την Ευρώπη. Οι ομιλητές μας συζήτησαν για τα όνειρα των προσφύγων και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων καθώς και για τα δικαιώματα και τις ευκαιρίες που έχουν να κυνηγήσουν αυτά τα όνειρα. Το Baxi μας έδωσε μια εικόνα της διαδικασίας με την οποία συγκέντρωσε ιστορίες μέσα στην κοινότητά του – ιστορίες διαφορετικές μεν, αλλά και παρόμοιες όσον αφορά ορισμένες εμπειρίες. Ο William εξήγησε ότι το να αποτυπώνουμε την ποικιλομορφία της προσφυγικής εμπειρίας σημαίνει ότι αμφισβητούμε τις κυρίαρχες αφηγήσεις – δηλαδή είτε τη θυματοποίηση των προσφύγων (από την πλευρά όσων διάκεινται φιλικά) είτε την απο-ανθρωποποίησή τους και τη θεώρησή τους ως απειλής (από την πλευρά όσων διάκεινται εχθρικά). Η Αικατερίνη αφηγήθηκε την εντυπωσιακή ιστορία μιας τρανς πρόσφυγα στην Ελλάδα, της οποίας το αίτημα ασύλου καθώς και το δικαίωμα προσδιορισμού του φύλου της έγινε τελικά δεκτό μετά από μακρόχρονο αγώνα και μάχη.
Τα εγκαίνια της έκθεσης προσέφεραν πληροφορίες για μια πραγματικότητα που πολλοί πρόσφυγες πρέπει να αντιμετωπίσουν και η οποία συχνά παραβλέπεται: ότι το να είσαι ΛΟΑΤΚΙ+ και εκτοπισμένος μπορεί να είναι ένα διπλό στίγμα και ότι για να αντεπεξέλθουν σ’ αυτό οι άνθρωποι πρέπει να έχουν απίστευτη δύναμη και αντοχή.