Σε μια Ελλάδα γονατισμένη από την οικονομική και κοινωνική κρίση, δεν έχουμε κανένα περιθώριο να επαναλάβουμε τα λάθη και τις νοοτροπίες του παρελθόντος. Το πρόγραμμα επενδύσεων για τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας δεν μπορεί να αναπαράγει ένα ενεργειακό μοντέλο της δεκαετίας του '50 αλλά αντίθετα να φέρει τη χώρα στην πρωτοπορία των εξελίξεων, με σύγχρονες, καθαρές και έξυπνες λύσεις με σημαντικά οφέλη στην απασχόληση και στην καινοτομία.
Τέτοιες λύσεις, είναι πλέον και οικονομικά ανταγωνιστικές, ακόμα και αν δεν συνεκτιμηθεί καθόλου το εξωτερικό κόστος στην κοινωνία και το περιβάλλον από τη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων.
Στα πλαίσια της καμπάνιας για καθαρή ενέργεια, το WWF προχώρησε στην έκδοση δεύτερης έκθεσης ("Καθαρές εναλλακτικές στην Πτολεμαΐδα V", 2015) που εμβαθύνει πιο συγκεκριμένα στην εξέταση εναλλακτικών επιλογών. Στα συμπεράσματα της καταλήγει πως αν η ΔΕΗ προχωρούσε σε κατασκευή μονάδων ΑΠΕ σε συνδυασμό με τη μετατροπή συγκεκριμένων, υφιστάμενων υδροηλεκτρικών μονάδων της σε συστήματα αντλησιοταμίευσης, θα κάλυπτε για κάθε ώρα του χρόνου το φορτίο το οποίο σχεδιάστηκε να καλύψει η Πτολεμαϊδα-5 και μάλιστα με κόστος χαμηλότερο κατά μέχρι και 47%.
Επιχειρώντας μια συνοπτική κωδικοποίηση, τέσσερις βασικές διαστάσεις για την ουσιαστική ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα είναι οι εξής:
- Η αντικατάσταση των πετρελαϊκών μονάδων στα νησιά από μονάδες ΑΠΕ σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης ή διασυνδέσεις για “εξαγωγή” καθαρής ενέργειας στο ηπειρωτικό σύστημα. Το τεράστιο ηλιακό και αιολικό δυναμικό των νησιών και η συνεχής μείωση του κόστους των ΑΠΕ και αποθήκευσης έχουν καταστήσει ένα τέτοιο στρατηγικό έργο άμεσα οικονομικά ανταγωνιστικό.
- Η προώθηση των ΑΠΕ οικιακής κλίμακας. Οι πρόσφατες ρυθμίσεις για αυτοπαραγωγή με συμψηφισμό αποτελούν μια καλή αρχή, απομένει όμως τεράστιο περιθώριο αξιοποίησης τέτοιων εγκαταστάσεων.
- Η προώθηση συστημάτων αποθήκευσης και διαχείρισης της ζήτησης. Στις πιο ηλιόλουστες περιοχές της χώρας θα πρέπει να υποστηριχτεί η δυνατότητα αποσύνδεσης από το δίκτυο και ικανοποίησης των ηλεκτρικών καταναλώσεων από συστήματα φωτοβολταϊκών και μπαταρίας. Για τους καταναλωτές που παραμένουν στο δίκτυο θα πρέπει να ενισχυθεί η εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης της ζήτησης όπως έξυπνα μικροδίκτυα, ηλεκτρικά αυτοκίνητα συντονισμένα με το δίκτυο κλπ. Παράλληλα, πρέπει να προωθηθούν και λύσεις αποθήκευσης σε μεγάλη κλίμακα προκειμένου να επιτευχθούν χωρίς προβλήματα μεγάλες διεισδύσεις ΑΠΕ.
- Η υποστήριξη δημιουργίας κοινωνικών-πολυμετοχικών επιχειρήσεων ΑΠΕ και ενεργειακών συνεταιρισμών, με την δημιουργία κατάλληλου θεσμικού πλαισίου και ταυτόχρονα με την προώθηση καινοτόμων εργαλείων χρηματοδότησης (microinvesting). Όπως και στην περίπτωση των οικιακών ΑΠΕ, είναι σημαντικό κάθε πολίτης να μπορεί να επιλέξει να γίνει ο ίδιος ένας μικρός πράσινος επενδυτής.