#4 Η κοινωνική οικονομία στις πολιτικές της ΕΕ

Φθινοπωρινό Σχολείο για το Συνεταιριστικό Δίκαιο και τις Δημόσιες Πολιτικές «Ε-Συν.Νο.Δ.Ο.Σ»

Θεματική B’: Εξετάζοντας επιτυχή διεθνή και εγχώρια παραδείγματα δημόσιων πολιτικών

Τίτλος εισήγησης: Η κοινωνική οικονομία στις πολιτικές της ΕΕ

Εισηγητής: Luigi Martignetti, γενικός γραμματέας του REVES Network (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία)

Η αναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας στην Ευρώπη ως μια μορφή επιχειρηματικότητας ισότιμη με άλλες δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Η διαδικασία αυτή κρατά σχεδόν 30 χρόνια και χτίζεται βήμα βήμα, συχνά με μεγάλα κενά ανάμεσά τους. Τα δέκα μεγάλα ορόσημα σ’ αυτή την πορεία είναι τα εξής:

1997 Luxemburg process: Είναι το πρώτο επίσημο έγγραφο όπου γίνεται αναφορά στην κοινωνική οικονομία.

2001 The Acting Locally for Employment Initiative: Μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που κατέγραφε σε ποιους τομείς ακόμη δημιουργούνταν νέες θέσεις εργασίας. Ο μοναδικός τέτοιος τομέας ήταν η κοινωνική οικονομία.

2009 The “Toia” report (από το όνομα της συντάκτριας της αναφοράς Patrizia Toia): Η πρώτη και πολύ σημαντική αναφορά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

2011 Social Business Initiative (SBI): Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημιούργησε τη βάση για τον ευρωπαϊκό ορισμό της κοινωνικής οικονομίας. Δεν ήταν ένας επίσημος ορισμός, αλλά καθόρισε κάποια πολύ βασικά χαρακτηριστικά της ΚΑΛΟ, όπως τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα της και τις συμμετοχικές διαδικασίες.

2014 Οδηγία 24/2014/EE: Ο πρώτος επίσημος ορισμός της κοινωνικής οικονομίας από την ΕΕ. Οι σημερινοί εθνικοί νόμοι έχουν σημαντική αναφορά στο ευρωπαϊκό πλαίσιο που τέθηκε τότε.

2015 Συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία: Τα πρώτα συμπεράσματα που αναφέρονται αποκλειστικά στην κοινωνική οικονομία και στη σημασία τους. Για πρώτη φορά οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών εκφράζουν ομόφωνα την άποψη ότι πρέπει να αναπτύξουν ένα προσαρμοσμένο πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία.

2020 Διακήρυξη του Τολέδο: Αποφασίζεται ο οδικός χάρτης για την επόμενη δεκαετία. Μεταξύ άλλων αναγνωρίζεται η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα καλύτερο οικοσύστημα για την κοινωνική οικονομία, ενώ σήμερα 21 μέλη (και η Ελλάδα) αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια επιτροπή παρακολούθησης των συμπερασμάτων της διακήρυξης αυτής.

2020: Νέα Βιομηχανική Στρατηγική της ΕΕ: Η κοινωνική οικονομία εντάσσεται στη Νέα Βιομηχανική Στρατηγική της ΕΕ (αποτελεί συγκεκριμένα ένα από τα 14 βασικά οικοσυστήματα). Για πρώτη φορά η κοινωνική οικονομία θεωρείται ένα οικοσύστημα καθ’ εαυτό.

2021 Ταμείο Συνοχής: Η κοινωνική οικονομία εντάσσεται στο μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ.

2021 Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Οικονομία (SEAP): Υπήρχαν πολλές προσδοκίες από το σχέδιο αυτό, ίσως υπερβολικές, αλλά το γεγονός ότι υπάρχει είναι ίσως πιο σημαντικό από το τι περιλαμβάνει.