Independence Days #2 Εναρκτήρια συνεδρία – Η νεολαία της Ευρώπης σε επισφαλείς καιρούς: αναλαμβάνοντας δράση για τους ελέφαντες στο δωμάτιο

Η εναρκτήρια συνεδρία με τίτλο «Η νεολαία της Ευρώπης σε επισφαλείς καιρούς: αναλαμβάνοντας δράση για τους ελέφαντες στο δωμάτιο» εστίασε στη χαρτογράφηση των πολυεπίπεδων και διαπλεγμένων προκλήσεων σχετικά με την ανεξάρτητη διαβίωση των νέων, αλλά και σε πιθανούς τρόπους με τους οποίους αυτές θα μπορούσαν να ξεπεραστούν. Αρχικά, ο Jan Philipp Albrecht, Πρόεδρος του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, διαπίστωσε ότι προκλήσεις όπως η κλιματική κρίση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και το μέλλον της εργασίας εντείνουν με ταχείς ρυθμούς δομικές αλλαγές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά τα περισσότερα πολιτικά κόμματα καθυστερούν να τις κατανοήσουν. Παράλληλα, με μια νότα αισιοδοξίας σημείωσε ότι τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ο αριθμός νέων σε ηλικία μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κάτι που μπορεί να βοηθήσει σε μια πιο γρήγορη κατανόηση αυτών των προκλήσεων από πλευράς των κομμάτων. Ακόμη, στη δευτερολογία του εντόπισε ότι η διάθεση πόρων δεν εξαρτάται μόνο από περιορισμούς στους προϋπολογισμούς, αλλά ότι είναι ένα θέμα προτεραιοτήτων που σχετίζεται τόσο με το οικονομικό μοντέλο των κοινωνιών μας όσο και με την ανάγκη υποστήριξης υποδομών που εμπλέκουν τις τοπικές κοινότητες στην υλοποίηση των έργων. Στη συνέχεια ο Robbie Stakelum, επικεφαλής πολιτικής και συνηγορίας της Κοινωνικής Πλατφόρμας, επισήμανε ότι η μείωση της φτώχειας δεν κινείται με ικανοποιητικό ρυθμό ώστε να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι της ΕΕ, ενώ παράλληλα αυξάνονται τα ποσοστά ενεργειακής φτώχειας, οικονομικού άγχους και υλικής αποστέρησης. Ακόμη, αναγνώρισε ότι υπάρχουν συναφείς πολιτικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά πολλές φορές αυτές είτε δεν υλοποιούνται με σωστό τρόπο, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει με το βασικό εισόδημα, το οποίο σε αρκετές χώρες κυμαίνεται σε επίπεδα κάτω του ορίου της φτώχειας ή αποκλείει τη νεολαία, είτε δεν υπάρχει σωστή μέτρηση του αντικτύπου τους. Τέλος, διέκρινε ότι η δίκαιη μετάβαση δεν είναι δίκαιη αν δεν περιέχει κοινωνικά θέματα και τη νεολαία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο – με ουσιαστικό τρόπο και όχι ως έναν τρόπο για ξέπλυμα (tokenism). Παίρνοντας τη σκυτάλη, ο Rareș Voicu, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας, συμπλήρωσε στα παραπάνω ότι το 25% των νέων Ευρωπαίων βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και ότι το 49% αυτών αντιμετωπίζουν προβλήματα στην πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Επιπλέον, μετά την ευρωπαϊκή κρίση χρέους παρατηρείται ότι το 45% της νεολαίας δεν εμπιστεύεται τις κυβερνήσεις, έχει απογοητευτεί από την υπάρχουσα πολιτική και οδηγείται στη ριζοσπαστικοποίηση ή στην αποχή από πολιτικές διαδικασίες. Αυτό που πρότεινε για τη νεολαία είναι να υπάρχουν ελάχιστες σωστές προϋποθέσεις για την πρόσβαση σε αποφάσεις και μια διαθεματική προσέγγιση που να συνδυάζει τα δικαιώματα με το ελάχιστο εισόδημα. Τέλος, η Anna Iafisco, υπεύθυνη πολιτικής στο Eurocities, διέκρινε ότι η Gen Z και οι Millennials αντιμετωπίζουν μια πολυκρίση, προσθέτοντας σε όλα τα παραπάνω τη στέγαση και την ψυχική υγεία. Εστιάζοντας ειδικότερα στη στέγαση, σημείωσε ότι δεν υπάρχει ικανοποιητικό ρυθμιστικό πλαίσιο για πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και ότι η κοινωνική/προσιτή κατοικία είναι σε έλλειψη. Επιπλέον, ανέφερε ότι οι δημοτικοί προϋπολογισμοί είναι περιορισμένοι και επομένως οι τοπικές αρχές δεν μπορούν να συμβάλουν ικανοποιητικά στην άμβλυνση αυτών των προβλημάτων, ενώ η ποιότητα της κατοικίας στα αστικά κέντρα φθίνει ολοένα και περισσότερο για μεγάλο τμήμα της νεολαίας. Όλα αυτά, όπως είπε, οδηγούν σε ένα νέο κύμα brain drain, που με τη σειρά του μειώνει τους δείκτες οικονομικής παραγωγικότητας των πόλεων. Με βάση τα παραπάνω, πρότεινε αύξηση των πόρων για την Πράσινη Μετάβαση και συνεργασία με ενδιάμεσους φορείς και ειδικούς (π.χ. κοινωνικούς λειτουργούς), με στόχο οι ευάλωτες ομάδες να μπορούν να πάρουν μέρος σε συμμετοχικές διαδικασίες, όπως στο παράδειγμα του συμμετοχικού προϋπολογισμού στην Μπολόνια της Ιταλίας.