#9 Εναρμόνιση και ενοποίηση της συνεταιριστικής νομοθεσίας;

Φθινοπωρινό Σχολείο για το Συνεταιριστικό Δίκαιο και τις Δημόσιες Πολιτικές «Ε-Συν.Νο.Δ.Ο.Σ» 2021

Θεματική Δ’: Εναρμόνιση και ενοποίηση της συνεταιριστικής νομοθεσίας. Προβλήματα, προκλήσεις και επιτυχή παραδείγματα (Μάλτα, Γαλλία, Πορτογαλία)

Τίτλος εισήγησης: Εναρμόνιση και ενοποίηση της συνεταιριστικής νομοθεσίας;

Εισηγητής: Henrý Hagen, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, σύμβουλος πολιτικής και συνεταιριστικής νομοθεσίας σε 40 και πλέον χώρες, επικεφαλής της συνεταιριστικής υπηρεσίας του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO) από το 2007

Η εναρμόνιση της συνεταιριστικής νομοθεσίας μπορεί να είναι δύο ειδών: 1. διεθνής, δηλαδή εναρμόνιση των διάφορων εθνικών γενικών νόμων σε έναν διεθνή γενικό νόμο (που να αφορά όλον τον πλανήτη ή έστω μεγάλες περιφερειακές περιοχές), 2. ενδοεθνική, δηλαδή εναρμόνιση γενικών νόμων σε εθνικό επίπεδο. Το κίνητρο της εναρμόνισης μπορεί να είναι είτε οικονομικό (με σκοπό να δημιουργήσει μεγαλύτερο επιχειρηματικό χώρο) είτε πολιτικό (σε πολλές περιπτώσεις έχει συνδεθεί με την αποαποικιοποίηση). Σημασία έχει επίσης ο τρόπος και ο βαθμός εναρμόνισης, που δεν είναι πάντοτε ο ίδιος. Η διαδικασία της εναρμόνισης μπορεί να έχει διαφορετικές αφετηρίες. Π.χ., στην ΕΕ ένας κανονισμός περιορισμένου σκοπού για τα καταστατικά των συνεταιρισμών έχει λειτουργήσει ενοποιητικά για τους νόμους διαφόρων κρατών-μελών. Επίσης τα κράτη-μέλη της ICA (International Cooperative Alliance) τείνουν να εναρμονίζουν τους νόμους τους με τους ορισμούς και τις οδηγίες του διεθνούς φορέα. Ακόμη, τα εθνικά συντάγματα, που επηρεάζουν καταλυτικά τη νομοθεσία, μπορούν να παίξουν έναν ενοποιητικό ρόλο. Γενικά, παρόλο που υπάρχει το επιχείρημα για «τη δικτατορία του ενιαίου και τη δημοκρατία του πολλαπλού», αυτό που προκρίνεται είναι ο ένας διεθνής νόμος. Ένα αντεπιχείρημα λέει πως ένας διεθνής νόμος δεν μπορεί να καλύψει όλες τις ειδικές περιπτώσεις. Αυτές όμως θα μπορούσαν να καλύπτονται από εξειδικεύσεις του νόμου, οδηγίες κλπ. Και βέβαια χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή αυτού του γενικού νόμου. Γιατί αν υπάρχουν πολλοί φορείς υλοποίησης (π.χ. 4-5 διαφορετικά υπουργεία), θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε και πάλι σε διαφορετικές ερμηνείες του νόμου, άρα και πάλι σε έναν κατακερματισμό. Όσον αφορά ειδικά την Ελλάδα, η οποία δεν διαθέτει γενικό νόμο, μπορεί να αξιοποιήσει αυτή την παγκόσμια τάση για ενοποίηση και να προχωρήσει σε εναρμόνιση των ειδικών/κλαδικών νόμων της.